page0314

NAZWY GEOGRAFICZNE — TOPONIMIA

kontaktowej germańsko-romarisko-słowiariskiej. Również analogicznie utworzoną pradawną nazwą kraju są Niemcy. Pochodzi ona od etnonimu Niemiec, który rozwinął się z wyrazu psł. *nemhCb 'człowiek mówiący niezrozumiale', następnie 'cudzoziemiec'. Powstanie etnonimu Niemiec należy łączyć z wczesnymi kontaktami Słowian z plemionami germańskimi, które miały miejsce na różnych obszarach środkowej i zachodniej Europy od końca VI przez cały VII w.

Pożyczką prasłowiańską, która może być datowana jeszcze na VI w., jest Dunaj. Psł. forma *Dunavb pochodzi z germańskiej (gockiej) postaci *Donawi mającej swe źródło w celt.-łac. Danuvius. W obrębie wspólnoty prasłowiańskiej z pierwotnej formy *Dunavb wyodrębniła się forma Dunawb, na pozostałym zaś obszarze forma *Dunavb uległa przekształceniu w *Dunajb.

Do najwcześniej przyswojonych nazw miast z Europy Zachodniej należą Rzym i Wiedeń. Nazwa Rzym przejęta została przez Słowian, kiedy zetknęli się oni z Cesarstwem Rzymskim. Późnołacińskie o wąskie akcentowane w formie R'óma Słowianie południowi oddawali samogłoską y, która w ustach przodków Chorwatów i Słoweńców zidentyfikowała się z dawnym i. Od nich przejęli tę nazwę Morawianie i Czesi w postaci Rim. Z kolei Polacy wzięli tę nazwę od Czechów w brzmieniu Rzym.

Wynikiem kontaktów Morawian z północną częścią Cesarstwa Rzymskiego zamieszkiwaną pierwotnie przez Celtów było przejęcie przez nich celtyckiej nazwy *Vedunia w postaci *Vedbnjb, a następnie rozprzestrzenienie jej wśród innych Słowian zachodnich (czes. Videń, słowac. Viedeń, poi. Wiedeń).

Poprzez przyjęcie chrześcijaństwa w obrządku rzymskim Polska weszła w sferę różnorodnych jego wpływów. Chrzest włączył Polskę do wspólnoty religijnej z Kościołem w Rzymie, a także ze schrystianizowaną Europą Zachodnią. Skutkiem tego w pierwszych latach po przyjęciu chrztu był znaczny napływ duchowieństwa obcego do Polski w celach misyjnych. Z biegiem dziesięcioleci powstawały możliwości i warunki do zakładania w Polsce zakonów. Ich macierzyste komórki znajdowały się w krajach o wcześniejszej tradycji chrześcijańskiej. Stwarzało to okazję do wielorakich powiązań między tymi krajami a Polską i w istocie między Polską a miejscowościami w innych krajach. Działalność misyjną w Polsce prowadzili benedyktyni. Następnie zakładali swoje klasztory cystersi, a potem dominikanie i franciszkanie. Gdy Polacy zostawali członkami zakonów, stawali przed koniecznością podróży do placówek macierzystych. Musieli więc posiadać znajomość szlaków

310