page0321

DEMOKRYT. 315

Jednakże to tylko domysł nasz oparty na kilku słowach Stobeusza¹), domysł zresztą dla nieznanego Archelausza bardzo zaszczytny, bo stawia go na równi lub przynajmniój blisko Diogenesa z Apollonii. Ten bowiem także, jak okazało się wyżej (str. 171), usiłował pogodzie wyniki jońskićj spekulacyi, mianowicie Heraklita z dogmatami Anaxagorasa. Ale to tylko domysł nasz, — prawdopodobniej zaś usunął Archelausz Ducha zupełnie ze swego systemu i powrócił do jońskiój nauki o jednym pierwiastku wszechrzeczy, a takim pierwiastkiem wydawało mu się być powietrze, jak niegdyś A n a x y m e n e s o w i, a późnićj Diogenesowi, który żył w tych samych czasach, co on w Atenach, a znał także system Anaxagorasa. Sądzę jednak, że jak nie można tego drugiego nazywać uczniem Anaxagorasa, tak ani Archelausza, bo nie widać w nim żadnego śladu tego nauczycielstwa. Może być, że uczył się u niego fizyki, ale filozofią jego nie przejął się wcale -).

-°-<D5>-°-

XII. Demokryt ^:J).

»Materyal izm taki stary, jak filozofia, ale nie starszy*. Od tego zdania błędnego zaczyna Lange swoją >Hi-storyę materyalizmu*; jako praktyczna bowiem teorya życia jest

') Stob. Eclog. I. 56: ’.4(j/tXaoę afya xni vovv xov &eóv, ov /.ńvtoi xoa/t,a-7iuióv x6v vovv.

²)    Zob. o nim Diog. Laert. II. 4. §. 16—17. Niektóre tam szczegóły jednak sa biedne. Zob. także Mullaeh’a Fragm. Philos. Grace. Tom I. str. 257.

³)    Rozprawa o nim Multach’a bardzo gruntowna w Fragm. Philos. Grace. Tom 1 str. 330—339. Tamże ułamki wszystkie od str. 340—382. Nowa i oryginalna ocena tak Leucyppa jak Demokryta u Windelbanda, Gesch. der antik. Naturw. und Philos. str. XOQ—171 i 207—21S Zob. także Lange Gesch. des Ma-terialismus Tom I. str. 9—23 (3-e wyd.). Natorp, V ber Demokrits y^v,P^:‘1 V"‘"'i /Archiv fiir Gesch. der Philos. Tom I. str. 348—356). Hart, Ztir Seelen- und Er-kenntnisslehre des Dem. Lipsk 1886. Brochard, Protagoras et Democrite (Archiv. Tom II. str. 368—37S). Dawniejszy literaturę zob. u Ze llera Tom I str. 763

http://rcin.org.pl