page0473

465

Rudnicki

się sposobił. Bawiąc na dworze tego kardynała zalecony przez niego papieżowi Pijusowi V, lubo młody w latach, otrzymał koadjutorją na kustodyją gnieźnieńską i archidyjakoniją uniejowską. Powróciwszy do kraju, gdy się pokazał na dworze króla Stefana, zwrócił na s.ebie oczy wszystkich dla nauki gruntownej, powagi obyczajów i cnoty nieskazitelnej. Ośmnaśeie lat przcby wając ńa dworze królów Stefana Batorego i Zygmunta III używany był przez nich do różnych posług, już to na kommissyją już po różnych poselstwach. Wynagradzany za to hojnie, został naprzód regentem koronnym, dalej sekretarzem wielkim koronnym i opatrzony Chlebem duchownym, kanonikiem krakowskim, od roku 1601 Warmińskim, proboszczem Poznańskim, scholastykiem Łęczyckiem. Zygmunt III szczególnie go poważał i chciał, aby trzymał wraz z sekretaryją re-ferendarstwo koronne, uważając w nim wymowę gładką i wprawne pióro, w trudnych rzeczach prędką radę i biegłość do spraw publicznych. Wszakże niedługo po przeniesieniu się roku 1604 Piotra Tylickiego z Warmińskiego na Kujawskie biskupstwo, jemu się dostała Warmińska infuła. Zostawszy pasterzem tej dyjecezyi czynnym oKazał się i gorliwym o chwałę Bożą i dobro Kościoła katolickiego. Złożył zaraz dla tego synod w Heilsbergu, na którym wprowadzał ustawy koncyhjum trydenckiego i dał drukować brewiarz rzymski. Hojny na kościoły, utrzymywał trzydziestu młodzi na naukach w Brunsberdze i w Wordmicie. Z sejmu naznaczony komissarzem do Królewca wraz ze świeckimi pany, z jaką się tam pokazał roztropnością świadczą konstytucyje z roku 1609 i 1612. Rzeuz o granice księztwa warmińskiego od Prus książęcych zakończył prędko i szczęśliwie, il nie było więcej o to sporów. Jana Zygmunta, elektora brandenburgskiego, gościa u siebie w Heilsberdze przyjął wspaniale i ugościł r 1612. Zamki w Warmii nadwerężone, w Brunsberdze, Wordmicie, Roszli i Heilsberdze albo poprawił, albo przekształcił. Pomiędzy stanami pru-skiemi a skarbem królewskim przywiódł do zgody wybieranie podatków. W czasie rozhukanego żołnierstwa po wojnie dał sr ebra swoje stołowe i zastawił kościelne, aby odkupił księztwo warmińskie od drapieży. M’ał też za tyle spraw szlachetnych wielką sławę dobrego senatora i biskupa Zwątlony pracami i laty umarł w r. 1621. Żywot jego opisał i drukiem ogłosił Jan Rywo-cki (ob.) jezuita. Dzieła przez niego na świat wydane są; ConstMutiones sy-nodales Dioecesis Varmiensis, (Brunsberga, 1612, w 4-ce). Wydanie tych uchwał sporządził sam Rudnicki. Znajdują się tu uchwały synodu w Heilsbergu 1487, Hozyjusza 1562, Kromera 1575, 1577, 1587, 1610. Zbiór tych synodów jest wielce dla historyi Kościoła polskiego szacowny. Oprócz tego, czynności publiczne Rudnickiego, mowy i listy jego, pozostałe w rękopi-śmie znajdowały się w biblijotece w Heilsbergu.    F. M. iS.

Rudnicki CJ^a^ób Przemysław), jezuita, nauczyciel króla Jana Kazimierza, w Rzymie do zgromadzenia przyjęty, gdy był nauczycielem królewicza, Zygmunt III dawał mu biskupstwo, ale go przyjąć nie chciał. Zadziwiał on u dworu i w kraju wszystkich pobożnością, skromnością i wielką nauką. Gdy Jan Kazimierz nauki swe ukończył, Rudnicki wrócił do domu zakonnego i rządził kolłegijami w Krakowie, Jarosławiu i we Lwowie. Umarł w Przemyślu w bardzo podeszłym wieku 1650 r. Był to mąż wielkiej w naukach biegłości i wierszopis dobry. Jeszcze nie doszedłszy lat 15, pisze Niesiecki, ucząc się w Wiirzburga, dla gładkości swoich wierszy łacińskich a prawie wrodzonego do nich talentu, poetą uwieńczonym był ogłoszony. Pisał też później dużo wierszem i prozą, ale o pracach jego żaden bibliograf nie czyni wzmianki. Je-

30

ENCYKLOPEDYJATOM 2X11.