page0815

807

Solec — Solenie

141, liczących osób 337. Ob. dr. J. Libchen: Woda Solecka, jej działanie do niektórych chorób zastosowane i sposób użycia {Warszawa, 1851).

Solec, wieś w Galicy i, obwodzie Samborskim, o milę od Drohobyczy odległa, z banią solną.

Solecyzm (soloecismus), w ogóle każdy gruby błąd grammatykalny, po szczególe zaś w retoryce zbacząiącej od prawidła, fałszywy szyk wyrazów. Etymologię solecyzmu wyprowadzają od miasta Soli, osady ateńskiej w Cy-licyi, której mieszkańcy kaleczyli niemiłosiernie język macierzyński. Fi II. L.

Soleczniki, miasteczko w gubernii i pow. wileńskim, leżące na trakcie z Wilna do Lidy, o mil 6 od Wilna, wpośród obszernych lasów. Krzyżacy nieraz tu plądrowali, nazywając Soleczniki w swych doniesieniach i kronikach Salseniken lub Saltzeniken. Najgłośniejsze ich odwiedziny tutaj były w roku 1378 pod marszałkiem zakonu Gotfrydem von Linden, oraz w r. 1382 pod osobistym kierunkiem wielk. mistrza Konrada Zollnera, gdy za Kiejstutem nadaremno gonił do Trok. Wśród rozterek domowych między Swidrygaiłem a Witoldem w r. 1394, pierwszy z nich przymierząc się z Krzyżakami, posunął się z wielkim mistrzem Konradem ron Jungingen aż do Solecznik, zkąd nie doszedłszy do Wilna, powrócił nazad. W r. 1403 czy też 1406, Jerzy Świato-sławowicz, książę smoleński, przedarł się tędy z pod Lidy aż do Wilna. W wieku XVI Soleczniki były własnością yrzemożnego domu Hlebowiczów, od których przeszły w dziedzictwo Chodkiewiczów. Jeden z dawniejszych posiadaczy, Jan Hlebowicz, w r. 1523 uczynił fundusz na tutejszy kościół parafljalny św. Mikołaja, jeszcze w wieku XIV założony, co następnie podkomorzy wileński Jan Łaski, nadaniem r. 1622 pomnożył, Soleczniki są dziś miasteczkiem ubogiem, zupełnie drewnianem, liczą zaledwie 35 domów i 322 mieszk. W. K.

Solenhofen, miejscowpść niedaleko Eichstadt w Bawary, położona, wsławiona pod względem geologicznym i z przyczyny kamienia wapiennego litograficznego w niej wydobywanego, który poczytywany jest za najlepszy na całym świecie. Poniew^raż kamienie ztąd pochodzące znajdują odbyt w całej Europie, przeto łomy tutejsze na wielką skalę są exploatowane. Tak zwany kamień litograficzny jest w^rapieniem koloru żółtawego, niekiedy nieco szarawego, nadzwyczaj czystym i jednorodnym, przedstawiającym w^rarstw^ry bardzo cienkiej i regularne. Stanowi on najwyższe pokłady formacyi juraskiej tej okolicy, i spoczywa na pospolitym wapniaku juraskim, po części zaś na dolomicie. Ponieważ w tych samych pokładach, z których pochodzi kamień litograficzny, znajdują się także skamieniałości, dobrze zachowane, ryb, pterodak-tylów, skorupiaków i ammonitów, przeto sprzedaż tych przedmiotów stanowi niemałoznaezny dochód poboczny ludzi, pracujących około wydobywania kamieni.

Solenickie błoto, W powiecie trockim, pod wsią Solenikaini, ztąd zasługujące na uwagę, że jest łożyskiem wyschłego przed laty obszernego jeziora. Takich znikłych jezior, zamienionych ręką przyrodzenia w bagna lub łąki, jest kilka w powiecie trockim.

Solonie, tak nazywa się użycie soli, do przechowania mięs na czas dłuższy. Do mięsa świeżego w tym celu tyle należy soli dodawać, aby toż mięso przez sól zostało przejęte, utrzymane w soczystości i stało się trwałem. Sól używana w tym celu winna byc jak najdokładniej wysuszona i albo każdy kawałek mięsa solą oddzielnie się naciera, albo też w naczyniach dębowych warstwy mięsa przesypują się warstwami soli; naczynia takie są opatrzone przykrywą ruchomą, która będąc naciskana ciężarem lub śrubą, szczelnie je