page0835

8 27

Somers&t — 35inmerring

dający mu zupełną władzę królewską, przez co oburzył na siebie stronnictwo katolickie. Następnie przedsięwziął wyprawę do Szkocyi i odniósł nad Szkotami w r. 1547 stanowcze zwycięztwo. Po powrocie swym zniósł z pomocą parlamentu wszystkie srogie prawa Henryka VIII. Nagłe jego wyniesienie spowodowało mu wiele zawistnych nieprzyjaciół, między tymi znajdował sic brat jego lord Seymour, który pojął w małżeństwo wdowę po Henryku VIII Katarzynę Parr. Somerset oskarżył brata o zdradę kraju, a wyrok skazujący Seymoura na śmien wykonany został w r. 1549. Najzawziętszego wroga miał Somerset w osobie hr. Warwick, późniejszego księcia Northumbetland, który przez zmienne losu koleje, w następstwie różnych wypadków pozyskawszy względy króla i nieograniczony wpływ na sprawy państwa, dokazał, że Somerset obwiniony o zdradzieckie dążności i zamachy w celu osiągnięcia najwyższej władzy, poniósł śmierć na rusztowaniu w r. 1552.— Karol książę Somerset, zwany pysznym, był pierwszym protestanckim parem Anglii i przyczynił się wiele za pomocą swej małżonki do upadku Marlborough’a, w skutku czego nastąpił niekorzystny dla Anglii pokój zawarty w Utrecht. Umarł r. 1748.—Wnuk tegoż Edward Adolf Seymour, książę Somerset, ur. 1775 r., prezes Boya! instilution, zajmował się wiele naukami ścisłemi i sam napisał kilka rozpraw matematycznych.

Somina, przystań w gubernii Nowogrodzkiej, odległe o 42 mile od miasta gubernialnego Nowogrodu.    J. S...

Somme, rzeczka w północno-wschodniej części Francyi, bierze początek pod Font-Somme, poniżej miasta St. Quentin w departamencie Aisne; począwszy od Bray jest spławną, przyjmuje rzeczki Avre i Luce i niżej Le Crotoy uchodzi do kanału. Długość jej biegu wynosi 27 mil; kanał St. Quentin łączy ją z Sekwaną i Skaldą [Escaut lub Schelde), kanał zaś Crozat z Oise. Od rzeki tej przybiera nazwisko departament Somme, składający się z części dawnych pro-wincyj Pikardyi i Artois, liczący na przestrzeni 112 mil kw. 572,000 ludności w większej części katolickiej. Dzieli się na pięć okręgów: Amiens, Abbeville, Doullens, Montdidier i Poronne; główne miasto Amiens. Ziemia prawie wszędzie równa, nad wybrzeżem piaszczysta, dostarcza obficie zboża, owoców, warzywa, a także torfu i gliny garncarskiej. Dobrze uwodniony, departament ten posiada piękne łąki ułatwiające hodowanie bydła. Przemysł dość ożywiony zajmuje się wyrobami wełny, bawełny, płóina, mydła, skór i t. p. stanowiącemi wraz z towarami metallowemi, zbożem i jabłecznikiem przedmiot rozległego handlu.

Sdmmerring (Samuel Tomasz von), jeden z najznakomitszych anatomów i flzyjologów niemieckich, urodził się w Toruniu 1755 roku, nauki pobierał w szkołach miejscowych i od r. 1774 na uniwersytecie w Getyndze, gdzie w r. 1778 otrzymał stopień doktora medycyny; poczein został, professoretn anatomii w Kassel, a od r. 1787 w^r Moguncyi; po zniesieniu zaś uniwersytetu w 03tatniem miejscu, trudnił się praktyką lekarską w^r Frankfurcie nad Menem. W r. 1804 został członkiem akademii nauk w Monachijum, radzcą tajnym bawarskim i wyniesiony do stanu szlacheckiego. W r. 1820 wrócił do Frankfurtu, gdzie umarł 1830. Zostawił pism bardzo wiele, z których najważniejsze są: De basi encephali et originibus nerwrum ex cranio egre-dientium (Getynga, 1778); Vom Hirn- und Ruckmmarh (Moguncyja, 1788 i 1792); Abbildung und Beschreibung einiger Misgeburten des ehemaligen anatomischen Theaters zu Kassel (tamże, 1791), gdzie usiłuje dowieść, że nerwy działają niezależnie od mózgu, i że mózg nie jest koniecznym warun-