scandjvutmp13a01

305

Najwięcej zdarza się ze gwałtowne wstrząśnienie kończy się dopiero odejściem z drogi rodnej białawego lub sinawego płynu, jak to uważał Astruc i inni lekarze. Pewna osoba podlegająca tym epileptycznym kouwulsyjom, mówi Sainrages, prędzćj wychodziła z tego stanu gdy się dotknął jćj wstydliwych części, własny jćj fry-zyjer i tym sposobem otworzył odpływ. Kolfink (1) i kilku innych autorów nie wahali się zalecać ten sposób obyczajność obrażający; rozwiązanie zaś tego przypadku względem niewiast klasztornych nie małego nabawiło kłopotu. Fryderyk Hofman rozstrzygnął zadanie (2). Nie należy czynić źle, aby zrobić dobrze; wiem, mówi on, ale na to odpowiadani, z dwojga złego, równo nieuchronnego, obierać trzeba mniejsze; a inni iuo/.e przydadzą jeszcze, obierać to które mnićj jest przykre (3).

(!) Ord. et method. comment.

(2)    YaUtudinur virginule pag. 38 Dissert. Hall. 1721.

(3)    I tak dowodzi Rodfryk Fonseca, ze u dziewic za kratami zdarzają się choroby nie do uleczenia (De morbit virginvm qui intru cłausuram curari tiequeunł) i które wymagają koniecznie spółkowania, gdyż to jest najsilniejszy na macicę środek.

Z tern wszystkiem środek taki nie przystoi obyczajom ucywilizowanych ludów* chyba tylko kirgizkim Tatarom wolno zrywać pierwszy kwiat swych własnych córek. Leczenie dziewic z chorób przy pierwszem objawieniu się ich regularności należy do lekarzy, które to prawo, z niemalem zgorszeniem, odebrali im niektórych religij słudzy (w Goa lamy, szamasowie w wyższej Azyi i t. d); lecz niech mówią co chcą wielu lekarzy, można przecież sprowadzić odpływ peryjodyczny w dojrzałych dziewicach, nawet najsłabszych, bez uciekania się do spólenia, byle jego zatrzymanie nie było zbyt zadawnione i byle można było użyć wszystkich innych środków lekarskich.

Ilipokrates podaje także środek, tonem nauczycielskim, lib. de virgin. morb.: Ego autor tum ut oirginei hoc rmi/o(chlorosi) laborantes, quam celerritne cum viris conjun-galar, iisequ. cohabitent; si enim conceperint, conualescent. Jeżeli nie można użyć tego lekarstwa, już to dla przeciwnych mu ślubów lub innych pobudek, wtenczas uciec się trzeba do innego rodzaju, według pewnych zasad kuracyi.

Następujące są najwyraźniejsze różnice między rzeczywistą brzemiennością a zatamowaniem się regularności: Isze, cera twarzy, świeżość kolorów', pozostaje zwykle w naturalnej żywości podczas ciąży, kiedy przeciwnie ginie rumieniec, blednieje twarz przy zatamowaniu się regularności; 2gie, otwór macicy zamyka się po poczęciu, nie widać tego a nawet powiększa się on jeszcze bardziej gdy się regularność wstrzyma; 3cie przez ustanie regularności mocz staje się już to biały, czysty jak woda, już mętny lub niejednostajnego koloru; bywa zaś w naturalnym stanie podczas rzeczywistej brzemienności; 4te w początkach straconćj regularności dziewica czuje pulsowe przytłumione bicie w około macicy a przy tern lekkie tamże nabrzmienie; nie ma tego bicia wrazie brzemienności, ale macica coraz bardziej sie rozszerza, i wznosi ku pępkowi; 5te dolegliwości zatamowania regularności powiększają się z każdym miesiącem, kiedy tymczasem nie pociąga ich za sobą ciąża, i wytrzymanie jćj dosyć jest łatwe. Wreszcie samem dotykaniem namacać

39

Virtjj U'mt. Nat. T. 11.