scandjvutmp18801

383

kszem mieli poszanowaniu; zasięgając jćj zdania w obradach publicznych, czynili je częstokroć sędziami postępków mężczyzn (1).

Taki stosunek cywilnćj między obojgą płcią równości pociąga za sobą z czasem ważne dla obyczajów skutki. Dopóki kobieta, stosownie do swego przeznaczenia i swoich wrodzonych skłonności, zatrudnia się pośród swój rodziny, jak w pośród swego wszechświata, a mężczyzna zajmuje się zewnątrz większemi lub więcej siły wyma-gającemi sprawami, zwykłe oddalenie się od siebie pici wzmacnia obojga charakter. Żyjąc więcej z podobnymi sobie, kobieta więcćj staje się kobietą, a mężczyzna więcćj męzkich nabiera przymiotów. Oboje więcćj znają prawdziwą miłość niż zalotność, gdyż rzadko się widzą. .Mniej wtedy znajduje zadowolenia własna miłość, a więcćj bywa owego dla siebie samego szacunku, który nas powściąga od upadlających postępków i który się opłaca pychą i ofiarą własnego interesu. Surowe są cnoty, a namiętności okrutne; mężczyzna wydatnićj okazuje piętno swego charakteru i rozwija ową pierwiastkową dzielność, która iż tak powiem, jest sumieniem jego siły i godności. Jego mowa i jego sztuki, nieokrzesane jeszcze, więcćj okazują dzielności niż wdzięku; sielska prostota zastępuje miejsce pięknego smaku, który nie bywa darem wrodzonym. Kobićta, z natury łagodna i czuła, ozdobiona jest prostemi powabami niewinności, które jeszcze podwyższa jćj wstydliwość. Jej strój i jej zalotność upiększają się wszystkićni czego im nie dostaje. W im większem żyje ukryciu, tern bardziej ścieśnia obręb swego przywiązania, swych uczuć, a przez to czyni je silniejszemi istalszemi. Me jest rozwiązłą bo umie kochać. Długo zachowuje swój wpływ, swoję władzę, bo ich oszczędnie używa. Me można się do nićj zbliżyć z poufałością, ale tylko z uszanowaniem, jak do owych przedmiotów co to tern sza-nowniejszeini się wydają, że je wpółoświecone tylko wldzićć mo. żua. Wtedy surowe są obyczaje; miłostki są wówczas podobne do czci, i publicznie wyznane, zostają pod strażą uczciwości. Ponieważ drogo sobie opłacać każe kobieta zwycięztwo, tern przeto zaszczy-tniejszem je czyni: podoba się nam opór, a gardzimy zbyt łatwym tryumfem.

(2) Recherche sur les prerogatices des dames chex les Gaulois, les cours d'amour_y etc. parRollanil, Pana 1787 in 12.