scandjvutmpa01

WST^jF.

PRZYCZYNY WYNOSZĄCE RÓD LUDZKI NAD WSZELKIE INNE STWORZENIA.

L walając ród ludzki na ziemi, nie można pominąć przyczyn, które wyniosły go tak wysoko nad wszelkie stworzenia, nie można wstrzymać się od badania, jakim one sposobem wynikają, przede-wszystkiem z jego cywilizacyf, jego rozwinięcia rozumu w stanie towarzyskim, i z nauki, która jest cudownym samego tylko człowieka udziałem.

Czenrzeby w istocie był człowiek na kuli ziemskićj, gdyby samochcąc zamknąwszy oczy przed światłem niebieskiem, odrzucił naukę która go ubogaca skarbami prawdy; gdyby nie miał upodobania w rozwalaniu owych wspaniałych zjawisk, które stanowią jego dziedzictwo i potęgę! Byłoby to grube,, jak wół pasący się na łące, stworzenie, miotane niesfornemi ządzami, samćm tylko zaspokojeniem nieporząduych chuci zajęte, a potem jak zwierz umierające, niegodne ze żyło, nie znając nawet dzieł najwyższej Istoty która mu dała państwo na ziemi. Na toz jesteśmy stworzeni, abyśmy dźwigali szpetne jarzmo niewiadomości z jej zgrozą, jej przesądami ibez-rozumną łatwowiernością; abyśmy żyli w wiecznem dzieciństwie obok nieczystych zwierząt zamieszkujących skały i lasy?

Na cóz więc dala nam natura owe przemysłowe ręce, owę głowę myślącą, owę niezbęduą potrzebę poznawania, owę nienasyconą z*ądzę szczęśliwości, owe wszystkie środki udoskonalenia się, których z takiem upodobaniem, od dzieciństwa az do grobu używamy?

1

Yirej. Hiat• Nat., 7’. /.