WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH039 I

23

czaj owi '). Ma poÅ‚udniowym oceanie dostrzeżono go u trzech ludów. Na kontynencie australskim istnieje bowiem zwyczaj obrzezania nie u wszystkich pokoleÅ„, tylko u wiÄ™kszej ich części. Z ludów papuari-skich trzymajÄ… siÄ™ go mieszkaÅ„cy Nowej Kaledonii i Nowych He-bryd ²). Coo k zastaÅ‚ go podczas swej trzecićj podróży u Polinezyjczyków na wyspach przyjacielskich, czyli wÅ‚aÅ›ciwie na Tongatabu ³), a mÅ‚odszy Pritchard zaÅ›wiadcza jego istnienie na wyspach Fidżi i Samoa ⁴). WedÅ‚ug innego przepisu Mojżesza powinien każdy Izraelita postarać siÄ™ o potomstwo u wdowy swego brata ⁵). Ten obowiÄ…zek braterski zastaÅ‚ C a r p i n, ^wysÅ‚annik Ludwika Å›w., u Mongołów⁶), a M a r t i u s ⁷) u brazylijskich pokoleÅ„ Tupinamba; panuje on oraz u Koluszów półn. zachód. Ameryki ⁸) jako też i u Ostjaków w północnej Rosyi ⁹). Nie brak nawet dowodu na to, że owe dwa przepisy Mojżesza, t. j. obrzezanie i powyżćj przytoczony obowiÄ…zek szwagra, znajdujÄ… siÄ™ w użyciu u ludnoÅ›ci, której z pewnoÅ›ciÄ… o jakiekolwiek zwiÄ…zki z Judaizmem podejrzy wac niemożna, t. j. u Papuanów w Nowej Kaledonii ¹⁰). ^Szczególniejszy zwyczaj witania siÄ™ przez potarcie nosa o nos wÅ‚aÅ›ciwym jest nie tylko Grenlandczykom ^]I), lecz przypisujÄ… go również i Australczykom ¹²). Darwin zauważyÅ‚ go u ludu Maori w Nowej Zelandyi ¹³), Lamont wspomina o nim u Polyne-zyjczyków na wyspach Penrhyn i MarÄ…uesas ^u), W alla ce, któremu u okrÄ™towej zaÅ‚ogi przy odjeździe z Madagaskaru wpadÅ‚ w oczy, nazywa go pocaÅ‚unkiem Malejczyków ¹⁵), a Linneusz spotkaÅ‚ siÄ™ z nim w Laponii ¹⁶). Z opisów pierwszej i drugiej podróży Cooka

^Å‚) v. Ivi a r t i u s, Lthnograpiiie, I, str. 582.

²) Cook, Voyage dans 1’Hemisphere australe, T. III, itr. 137. •³) Cook and King, T. I, str. 384.

⁴) Polynesian Rcminiscences, str. 393.

⁵i Deuter. XXV. 5—10.

⁶)    Recuoit des Voyages, T. IV, str. 613,

⁷)    Etlmographie I, str. 153.

L W a i t z Anthropologie T. IV, str. 328.

⁹) C a s t r e n, Etnologisehe Vcrlesungen str. 119.

’°) R o c h u s, Xouv. Caledonie, str. 232.

^J') B * r r o w, Arctic Vogages, str. 30.

¹³t W aitz (G e r 1 a n d) Anthropologie, T. VI, str. 749.

¹³) Naturw. Reisen II, str. 198.

^I4j Wild Life among tlie Pacific Islanders str. 18 i 269.

¹⁵, Malay A rckipclago II, str. 165.

^,6) Taylor, Urgeschichte der Menscliheit str. 66.

http://rcin.org.pl