WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH056 I

ceniono. Przekonano się jednak wkrótce, że jej rozmiary zbliżają się mocno do średnich rozmiarów czaszek Europejczyków ⁴). W obecnym

stanie obejmuje bowiem owa czaszka przestrzeń, 63 kub. cali wynoszącą, któraby się, według obliczenia Sckafhausen’a, na 75 k. c. podniosła, gdyby się bez uszkodzenia była przechowała ²). Czaszki Europejczyków chwieją się jednak pomiędzy 55 a 114 kub. c. Z tego też powodu Karol Darwin miał prawo nazwać czaszkę z doliny Neandra ,,dobrze rozwiniętą i obszerną'⁴³). Nakoniec oświadczył Y i r c h o w na posiedzeniu Berlińskiego antropologicznego Towarzystwa d. 27 Kwietnia 1872, że ona czaszka jest to czaszka rachitycznego starca, za przedstawiciela żadnego plemienia służyć nie może, co do swój pojemności w granicach znośnych się znajduje, a pod względem mięśni żwaczy nie przedstawia owych znamion zwierzęco-ści, jakie się u Eskimosów i Australczyków widzieć dają ⁴). Znaczenie tej zdobyczy spadło więc do zwyczajnego poziomu.

') Obrys czaszki zachodniego Australczyka, na której dla porównania nakreślono grubszą nieco smugą obrys czaszki z dokny Neandra. Z tego obrysu widać, że jakkolwiek część czołowa jest więcej w tył pochylona, czaszka sama jest znacznie dłuższa, i łuki brwiowe od przodu są bardziej wydatne i zgrubiałe. Wprawdzie cała czaszka zdaje się znacznie niższą od australskiej, z wszelką dokładnością jednak o tern sądzić się nie da, gdyż brakuje całej części podstawowej czaszki, co na osądzenie i jej pojemności i innych jej stosunków nie może bez wpływu, pozostać, oraz na żaden sposób do tych wniosków nie upoważnia, które się wielu uczonym pod względem przekształcenia się małpy w człowieka wyciągnąć podobało. P. T.

²) ^ Fuhlrot t._Der fossile Menseh ausdem Neandenhale. ^Duisburg 1S65,

str. 69.

³) Abstammung des Menschen I, 126.

⁴) Yerhandlungcn der Gesellschaft fur Authropologie 1872, str. 157— 161.

http://rcin.org.pl