scandjvutmp6301

69

żać więc można za rzecz pewną, ze dojrzałość kobiet w krajach pod równikiem zaczyua się między dziewiątym a jedenastym rokiem ich wieku, a kończy się około trzydziestego lub najpóźniej czrerdzie-stego roku (l). Przeciwnie Samojedki, dojrzewające tak wcześnie, bywają jeszcze regularnemi do czterdziestego pierwszego roku.

Zdaje się także że ilość regularnego upływu różua bywa stosownie do klimatu; Laponki bowiem i Samojedki bardzo małą jego ponoszą ilość (2). Grenlaudki niemal wcale go nie znają (3), z przyczyny wielkiego zimna, które wstrzymuje rozwijanie się sił płodnych, podobnie jak opóżuia rozkwitanie roślin. W zimnych krajach górnych Niemiec i Auglii upływ miesięczny już to wynosi trzy uncyje, według Dehaeu, już cztery, jak zapewnia Smellie i Dobson, a nawet pięć uncyj podług poslrzeżeu Pasta; dochodzi zwykle sześciu uncyj w Hollaudyi (4), a ośmiu winnych krajach niemieckich (5) i takaż sama ilość zdaje się być pospolitą u niewiast we Francyi; ale posuwając się ku południowi ilość tego upływu coraz bardziej się powiększa; bywa go częstokroć dwanaście uncyj we Włoszech i w reszcie południowej Europy. Robinson (6), Emet (7) i Fitzge-raid (8) znajdowali go funt jeden w Hiszpanii; nakoniec pod zwrotnikami dochodzi on do dwudziestu uncyj (9) a nawet do dwóch lub trzech funtów, jeżeli damy wiarę Suellenowi.

Wielką wreszcie pociąga za sobą w tym względzie różnicę kon-stytucyja kobiet, tak dalece, iż Greczyuki na Archypelagu, lubo wcześniej dojrzałe i żyjące w cieplejszym niż Włoszki klimacie, nie tracą przecież miesięcznie więcćj nad trzy uncyje krwi. Ale to pewna że Europejki, przesiedliwszy się do kolonij lub do ludyj, ulegają mocniejszemu aniżeli w krajach umiarkowanych krwiotokowi, a nawet z tej przyczyny poronieniom.

Własności nawet pomienionego upływu różnią się według tem-

(1)    Cijrtaj takie Che \in Reeh med. philoi. sur ht poły famie, Pari* in 4, 1812 p. 54.

(2)    Tylko w lecie podług Liiieusza, Ffor. laponp. 324.

(3)    Oleariua t oyaęe trud de ficyuefort, p. 231, Pechlin, Ols. mćd. 34 Cent I.

(i) Gorter, Compend. med. p. 148.

(5)    Blonienbaeh, Fhysiol. p. 428.

(6)    Food of ditcharę, p. 160.

(7)    Flux. mulisiris p. 43 i 84.

(8)    Mcm. p. 5.

W) Freind Emmenoł cap. !, p. 1.