scandjvutmp8f01

136

do dzikiego życia. Możuaby dodać tu jeszcze ze trudne połogi u kobiet europejskich, w porównaniu do łatwych porodów u kobićt dzikich i barbarzyńskich ludów, pochodzą także stąd ze głowy naszych dzieci nierównie są większe od głów u dzieci tamtych; nie trzeba bowiem, jak to mniemali niektórzy, przypisywać trudnych porodów jedynie miękkiemu, pieszczotliwemu życiu kobićt europejskich. Cóż bowiem może być niedołężniejszego , bardziej rozpieszczonego jak Azyjauki, kobićty indyjskie w ich zeuanach czyli serajach, w których je ciągle zamknięte utrzymuje zawiść? A jednakże bardzo łatwo rodzą, jak wszyscy podróżni zapewniają; ale właśnie ludy te, lubo zdolniejsze od dzikich ludów amerykańskich i tatarskich, jednakże nie mają, jakiesmy to już uważali, naluraluie tak wielkiego mózgu jak ucywilizowani Europejczycy. Geneza przepowiedziała kobiecie, co skosztowała owocu z drzewa wiadomości, że w boleściach rodzić będzie.

Rzecz więc pewna że nasze wychowanie i całe życie nasze, które przepędzamy na myśleniu, na zastanawianiu się, na naukach, nawet życie przemyślnych rzemieślników i artystów, więcćj roznieca i powiększa mózg aniżeli u dzikich ludzi; dla tego to ludzie ucywilizowani więcej podlegają apopleksyi i innym mózgowym chorobom, aniżeli Topiuambu, którzy w niedołężnej żyją głupocie, przestając na surow^Tych owocach ziemi, lub na zdobyczy za którą się na swych łowach ugauiają.

Jeżeli zaś te okoliczności są pewne i łatwe do dowiedzenia, oczywistą więc rzeczą że megalantropognezyja czyli sztuka płodzenia geuijalnych dzieci nie jest przywidzeniem. Nie widzieliżeśray sławnych uczonych, jakimi byli Rasyn, Krebillon, i t. d. którzy spłodzili synów odznaczających się w zawodzie nauk? I tak Platero-wie, Sebizowie, Falconeci, Rubensowie, Pittowie czyli Ckatamo-wie, Walpolowie, Ryszeliowie, Choiseulowie, Mortemartowie, Se-gurowie, Argeusonowie, i mnóstwo innych którychbyśmy wymienić mogli, okazali mniej więcćj talenta któremi się wsławili ich przodkowie. Bez wątpienia zdolności te zależą od przyczyn organicznych bardzo delikatnych; matki także ze swój strony mogą się przyczynić bardzo różnemi przymiotami: zdawało się, naprzykład, że Ludwik XIII charakter zatrzymał swej matki, Maryi Medycejskiej,