2009 01 023744

O. W \»l «®n S. J. IXjIIv. c A»nw 'si\Ar*\'Xj, tt^runrj 2C07 ISBN «?iwiuoM5>24-.i. C by WN PWN 200?

10

RozPrfsd indywiduów chemicznych w ekosystemach wodnych

Omawiane zagadnienia

•    Wykresy jednej zmiennej

•    Wykresy dwóch zmiennych

•    Rola procesów redoks w chemii wody

•    Wykresy p£/pH

Na początku książki wspomnieliśmy, że dokładny opis składu chemicznego określonego elementu środowiska przyrodniczego wymaga znajomości form występujących w nim substancji chemicznych. Glin jest dobrym przykładem pierwiastka, w przypadku którego informacje dotyczące postaci jego występowania są bardzo istotne. W wodzie

0    pH mniejszym niż 5 glin występuje głównie w postaci wolnych jonów Al'⁺ (uwodnionych). W tej postaci może zostać pobrany przez rośliny i zwierzęta, niekiedy zc skutkiem toksycznym. W wodach słabo zasadowych popularnymi postaciami są zdcprotonowanc hydraty, czyli hydroksykonipleksy lub kompleksy z ligandami organicznymi. Te skompletowane formy nie są lak łatwo dostępne dla roślin i dlatego uważane są za mniej toksyczne. Podobny obraz moglibyśmy przedstawić również dla innych pierwiastków oraz związków chemicznych. Rozkład różnych postaci w każdym przypadku wywiera istotny wpływ na ich zachowanie w środowisku.

Rozkład form występowania (lub inaczej specjacja) danego pierwiastka lub związku chemicznego zależy od jego natury chemicznej, a także od określonych warunków panujących w środowisku, w którym się znajduje. Często można obliczyć lub przewidzieć występowanie danych postaci pod warunkiem, że dostępne są odpowiednie dane analityczne i wymagane stale termodynamiczne. Ponadto należy przyjąć dodatkowe założenie, że na rozkład form występowania nic ma wpływu szybkość reakcji, czyli, innymi słowy, reakcja jest w stanie równowagi termodynamicznej. W dokładnych obliczeniach należy stosować aktywności zamiast stężeń, ale wymaga to znajomości całkowitego jonowego składu chemicznego roztworu. Zdając sobie sprawę, że przyjęcie równości aktywności

1    stężenia prowadzi do błędu, w większości przypadków rozpatrywanych w lej książce stosowaliśmy jednak stężenia. Uczyniliśmy tak częściowo dlatego, żeby uniknąć komplikowania już i lak złożonych zależności. Ponadto w wielu sytuacjach błędy popełniane