80

B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2(X)9

ISBN 978-83-61408-68-0. © by WAiP 2009

B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2(X)9

ISBN 978-83-61408-68-0. © by WAiP 2009

Spis treści    Notatki

Metodologia nauk w nurcie badawczym    161

■    teczki projektowania usprawnionej nowej metody pracy, opisanej projektami makietowymi. tablicami oraz karty nowej organizacji stanowiska pracy, opisanego jego instrukcją, teczką organizacyjną, instruktażem pracy oraz kartą instrukcyjną.

4.5.2.Ó. Analiza i projektowanie organizacji instytucji jest metodą nawiązującą do metody modelowania (Nowacki, 1978), a podstawę tej metody badania pracy stanowią informacje o badanym procesie wykorzystujące: 1) wstępną analizę stanu organizacyjnego, 2) diagnostyczną analizę organizacyjną, 3) projektowanie konwencjonalnego źródła organizacji, 4) projektowanie rozmieszczenia, 5) wprowadzenie w życie rozwiązań organizacyjnych. Mreła (1979) za źródła wiedzy o podjętym przedsięwzięciu inwestycyjnym uznał techniki stosowane w metodach badania pracy, z których ważniejszymi są:

■    obserwacja ciągła,

■    obserwacja fotofilmowa,

■    wywiad,

■    ankieta,

■    analiza dokumentacji,

■    opis,

■    karty przedsięwzięć organizatorskich,

■    klasyfikatory opracowań organizacyjnych,

■    testy diagnostyczne wskaźnikowe,

■    karty: badania metod pracy, procesu, przebiegu materiałowego, przebiegu czynności, czynności wielopoziomowe, obu rąk, obiegu dokumentów,

■    wykresy: przebiegu, przestrzenne wykresy przebiegu, sznurkowe,

■    krytyczna ocena i analiza,

■    tabela usprawnień,

■    projektowanie organizacji, w tym w formach makiet, tablic, stanowisk pracy i ich wyposażenia w karty, instrukcje i nauczanie pracy np. metodą czterofazową (TWI, s. 28).

Techniki dostarczają wiedzy o procesie pracy, który stanowi podstawę metod analizy ekonomicznej usprawniającej proces, tj:

1. Analizy porównawczej procesów, która jest metodą obliczeniową efektów ekonomicznych procesu wdrażającego uprawnienie:

E = K - K, lub E = (K - K ) - n

gdzie:

E - efekt ekonomiczny    K, - koszty po usprawnieniu

K - koszty przed usprawnieniem n - poniesione nakłady na usprawnienie

162    Rozdział 4. Metody badania pracy w interdyscyplinarnym układzie

2.    Analizy porównawczej czasów-, która bada czasowe normy pracy, zarów-no w odniesieniu do parku maszynowego, jak i kapitału ludzkiego, Czasy te są ustalane za pomocą chronometrażu, który mierzy czas trwania operacji i ilość elementów- w procesach powtarzalnych, wykonywanych przez wykwalifikowanych robotników w- określonych warunkach organizacyjno-technicznych, wyznaczonych technicznymi normami pracy. Ich wyniki stanowią materiał do opracowania normatywów czasu pracy, ustalenia norm pracy metodą analityczno-doświadczalną, sprawdzenia metod pracy, adoptowania normatywów czasu pracy.

Proces chronometrażu przebiega w następujących etapach:

■    przygotowanie do chronometrażu.

■    wykonanie pomiarów- czasu,

■    opracowanie wyników chronometrażu i wniosków.

3.    Analizy porównawczej kosztów- produkcji sprawdzającej dane, dotyczące dotychczasowej i uspraw-nionej metody pracy. Analiza ta w-ymaga:

■    doprowadzenia do porów-nyw-alności cen materiałów i stawek płac pracow-ników-,

■    wyeliminow-anie czynników oddziałujących na poziom kosztów, ale niezwiąza-nych z poziomem usprawnienia (np. wzrost produkcji w-yrobu ze względu na zwiększony popyt).

Umożliwia ona ustalenie rzeczyw-istego efektu ekonomicznego procesu opisanego kosztami bezpośrednimi (materiałow-ymi, roboczymi, kosztami jednostkowymi usprawnienia, tj. np. zakupem urządzeń, mniejszą energochłonnością) oraz pośrednimi (koszty ogólnozakładowe, godziny ponadwymiarowe, likwidacja przestojów). Ich analiza umożliwia podejmowanie działań prowadzących do przyrostu produkcji, którą opisuje akumulacja i wzrost wskaźnika efektywności, wyrażające zysk pracodawcy.