85

EU U? ^)^łf\ J\ D D S? ^    & Limit wydruku: O

- iLibrary Keader

Strona 85/228

3.1 Sera» Oby watebkie w byłym KriksMe Nslim w kuch W14-1915

wyróżniono partie polityczne aktywistycznc i pasywistycznc (dotyczy to szczególnie obszaru okupacji państw centralnych).

Aktywność tych pierwszych polegała na udziale w tworzeniu różnych podmiotów politycznych, które miały ograniczony wpływ na sytuację społeczno-polityczny na ziemiach polskich. Ponadto zwolennicy tej orientacji organizowali formacje wojskowe oraz instytucje społeczne, które miały stanowić zaczyn tworzonej od podstaw państwowości polskiej. Należy przyznać, iż władze państw zaborczych odnosiły się przychylnie do tych inicjatyw, gdyż pozwalało to na sprawniejsze administrowanie i zarządzanie terenami znajdującymi się pod okupacją wojskową.

W działalność obywatelską zaangażowały się przede wszystkim te warstwy społeczne, które obawiały się, że nieustanne pogarszanie się egzystencji szerokich rzesz społeczeństwa w wyniku działań wojennych może spowodować wybuch niezadowolenia społecznego. Aby temu zapobiec, przedstawiciele burżuazji, mieszczaństwa oraz inteligencji rozpoczęli tworzenie różnego rodzaju komitetów i kół obywatelskich, mających na cełu prowadzenie szeroko zakrojonej działalności społeczno-gospodarczej. Głównym celem miało być zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego.

3.2. Straże Obywatelskie w byłym Królestwie Polskim w latach 1914-1915

W wyniku intensywnych starań działaczy Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego i Stronnictwa Polityki Realnej już 10 września 1914 roku rozpoczął działalność Centralny Komitet Obywatelski (CKO). W Warszawie traktowano Komitet jako organizację reprezentującą całokształt polskiego życia społeczno-gospodarczego byłego Królestwa. Jednocześnie rozpoczęto tworzenie terenowych komórek w postaci komitetów gubcrnialnych (9), powiatowych (48), okręgowych (6), miejskich (91) oraz gminnych (około 400).

Całkowicie inny charakter miał Komitet Obywatelski miasta stołecznego Warszawy. który powstał wcześniej, bo 1 sierpnia 1914 roku i działał niezależnie od CKO na terenie Warszawy. Największe wpływy w Komitecie mieli także endecy i realiści. Podobnie jak sieć komitetów CKO także warszawska organizacja prowadziła działalność socjalną i charytatywną. Jednakże z upływem czasu, przy akceptacji władz okupacyjnych, kompetencje tych komitetów coraz bardziej pokrywały się z uprawnieniami władz samorządowych. Jednym z najbardziej istotnych kierunków działania komitetów było uzupełnianie policyjnych organów władz okupacyjnych w dziedzinie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. Organem wykonawczym komitetów obywatelskich w tych sprawach stały się Straże Obywatelskie. Ich istnienie w latach 1914-1915 warunkowała zgoda odpowiednich władz carskich, które tworzenie tych formacji starały się wykorzystywać propagandowo jako przykład przychylnego stanowiska caratu wobec społeczeństwa polskiego w zaborze rosyjskim. Oczywiście

F Itelix iLibrary Reader

Historia Policji w Polsc...