Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20091052

Teoria komunikowania masowego - Denis McQuail - iLibrary Reader

E3 & O’ O □ §& Limit wydruku: 10

Strona 488/575

£i O © £) &

Spis treści -Teoria komunikowania... o

oddziaływania (463)

£3 Podsumowanie (467)

£3 Literatura uzupełniająca (467)

0 Ci Rozdział 18 Oddziaływania społeczno-kulturowe (468)

£3 18.1. Behawioralny model oddziaływania (469)

0 €3 18.2. Media, przemoc i

przestępczość (471)

£3 18.2.1. Teoria (472)

£2 18.2.2. Treść (472)

£3 18.2.3. Empiryczna

weryfikacja oddziaływania mediów (473)

£3 18.2.4. Wywoływanie lęku (474)

£2 18.2.5. Media a przestępczość (474)

£2 18.3. Media, dzieci i młodzież (475)

£3 18.5. Dyfuzja innowacji i rozwoju (479)

£3 18.6. Społeczny rozdział wiedzy (480)

£3 18.7. Teoria edukacji społecznej (482)

£2 18.8. Socjalizacja (483)

£3 18.9. Kontrola społeczna i kształtowanie świadomości (484)

fij 18.11. Media a długofalowa zmiana społeczna i kulturowa (488)

fij 18.12. Rozrywka (489)

£3 Podsumowanie (491)

£3 Literatura uzupełniająca (491)

I> M<Quail. rema mostmrgo. \UutBWl 2007

ISBN •ł78.8«H-IJIS3-M, C byWN PWN 2007

488 Rozdział 18. Oddziaływania społeczno-kulturowe

Mimo wielu badań wciąż nic ma jednoznacznych danych z innych krajów. W odniesieniu do brutalnych scen przemocy J.M. Wober (1978) nie znalazł żadnego potwierdzenia w danych dla Wielkiej Brytanii, a Anthony Doob i Glenn McDonald (1979) dla Kanady. Wyniki obserwacyjnego badania dzieci szwedzkich (zob. Hc-dinsson 1981: 188) przemawiają jednak, „jeśli nie na rzecz, to za nicodrzucanicrn teorii Gerbnera”. Karl Rosengrcn i Sven Windahl (1989) zebrali wiele danych potwierdzających zmiany zachodzące w długim czasie u młodzieży pod wpływem kontaktu z telewizją, co potwierdzałoby hipotezę kultywacji. Przykładem są „mentalne mapy” świata, znacznie zmieniające się u osób oglądających dużo telewizji. Dla szwedzkich nastolatków świat poza Szwecją składa się prawic wyłącznie z Ameryki Północnej.

Jakkolwiek przekonująca wydaje się ta teoria, to zważywszy na liczbę wzajemnie powiązanych zmiennych, prawie nie sposób ogarnąć całej złożoności relacji między strukturami symbolicznymi, zachowaniami a poglądami widowni. Trudno też wyodrębnić jakikolwiek proces „kultywacji” z całego przebiegu socjalizacji. Mimo to wydaje się, że badania prowadzone w nurcie wskaźników kulturowych i kultywacji są przydatne, bo pomagają bardziej precyzyjnie i subtelnie formułować pytania badawcze odnośnie do konkretnych zagadnień (zob. Signoriclli, Morgan 1990).

18.11. Media a długofalowa zmiana społeczna i kulturowa

Wszystkie przedstawione w rozdziałach 4 i 5 teorie komunikacji masowej postulują wiele istotnych oddziaływań społecznych i kulturowych. To samo dotyczy skutków globalizacji omówionych w rozdziale 10. Jednakże wszelkie takie oddziaływania mają na ogól stopniowy, długofalowy charakter i dlatego trudno je zmierzyć. Możliwości ich zachodzenia są przy tym różne i niekonsekwentne. Na przykład panuje przekonanie, że środki masowego przekazu prowadzą do izolacji jednostek, indywidualizacji i zróżnicowania społecznego, a wręcz fragmcntaryzacji. Robert Putnam (2000) zwłaszcza oglądanie telewizji obarcza winą za zanik „kapitału społecznego" i w konsekwencji spadek uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym w Ameryce. Patricia Moy, Dictram Schcufclc i R. Lance Holbcrt (1999) doszli do podobnych wniosków.

Inni teoretycy przypisują mediom homogenizację społeczeństwa i promowanie spójności oraz - nieco nadmiernego - konformizmu lub ganią je za to. Media oskarża się o zaniżanie standardów kulturowych (i sprowadzanie treści do najniższego wspólnego mianownika) i chwali za szerokie rozpowszechnianie kultury tradycyjnej i współczesnej. Mimo że te i inne idee dotyczące wpływu środków masowego przekazu na kulturę i społeczeństwo brzmią przekonująco, niewiele danych udało się z; madzie na ich poparcie.

Najważniejsza dla wkładu mediów w zmianę społeczną i kulturową jest m< wość definiowania sytuacji, dostarczania ram odniesienia i rozpowszechniania wizę-

1 ^vl JRozdzlał-19 Informacje.

Itelix iLibrary Reader

S? Teoria komunikowan...