img009 (28)

200

między tymi trzema wersjami mogą być skorelowane z tymi strukturami podstawowymi. Tak więc trzy wersje opisują wielką wojnę wydaną przez przodków Zuni mitycznemu ludowi Kyanakwe, wprowadzając do opowieści znaczące warianty, które polegają: 1) na przymierzu z bogami albo ich wrogości; — 2) na przyznaniu końcowego zwycięstwa takiemu albo innemu obozowi; —■ 3) na funkcji symbolicznej przypisywanej Kyanakwe przedstawianym niekiedy jako myśliwi (wtedy mają łuki z cięciwami sporządzonymi ze ścięgien zwierzęcych) bądź jako rolnicy (ich łuki napinają wtedy włókna roślinne):

CUSHJNG    PARSONS    STEYENSON

Bogowie Kyanakwe	Sprzymierzeni używający cięciw z włókien , roślinnych	Sami Kyanakwe, cięciwy z włókien roślinnych		Bogowie, ( Ludzie	Sprzymierzeni używający cięciw z włókien , roślinnych
zwyciężający:		zwyciężający:		zwyciężaj qcy:
Samych ludzi, używających cięciw ze ścięgien (zanim zostaną zastąpione przez włókna)		Ludzi, , Bogów	Sprzymierzonych, używających cięciw ze ścięgien	Samych Kyanakwe używających cięciw zc ścięgien

Ponieważ włókno roślinne (rolnictwo) jest zawsze doskonalsze od cięciwy ze ścięgien (myślistwo), ponieważ nadto (acz w mniejszym stopniu) sojusz, z bogami jest lepszy od ich wrogości, przeto w wersji Cushinga człowiek jest w sytuacji podwójnie niekorzystnej (wrodzy bogowie, cięciwy ze ścięgien); w wersji Stcvcnson —w sytuacji podwójnie uprzywilejowanej (sprzyjający bogowie, cięciwy z włókien roślinnych), podczas gdy wersja Parsons ukazuje sytuację przejściową (sprzyjający bogowie, cięciwy ze ścięgien, ponieważ pierwotnie ludzkość żyje z myślistwa).

Opozycje    Cushing    Parsons    Stevenson

bogowie/ludzie    —    +    +

włókno/ścięgna    —    —    +

Wers ja Bunzel ma tę samą strukturę co wersja Cushinga. Różni się jednak od niej (oraz od wersji Stevenson) tym, że tamte dwie wersje ukazują wyłonienie się jako wynik ludzkich wysiłków, by wyzwolić się z nędznej doli we wnętrznościach Ziemi, podczas gdy wersja Bunzel uważa wyłonienie się za konsekwencję wezwania skierowanego do ludzi przez moce z wyższych regionów. Wersja Bunzel z jednej strony, a wersja Stevenson i Cushinga ■—z drugiej, różnią się więc tym, że zabiegi uruchamiane w celu wyłonienia się występują w porządku symetrycznym i odwróconym. U Stevcnson i Cushinga przechodzi się od roślin do zwierząt, u Bunzel — od ssaków do owadów i od owadów do roślin.

We wszystkich mitach zachodnich Pueblo logiczne sformułowanie problemu pozostaje takie samo: punkt wyjścia i punkt dojścia rozumowania są jednoznaczne, a wieloznaczność pojawia się na etapie pośrednim:

ZYCIE (=WZROST)

POCHODZENIE

ZBIERACTWO

ROLNICTWO

MYŚLISTWO

WO.INA

Użytkowanie (mechaniczne) królestwa roślinnego uwzględniające tylko wzrost Użytkowanie żywnościowe królestwa roślinnego ograniczone do roślin dziko rosnących Użytkowanie żywnościowe królestwa roślinnego obejmujące rośliny dziko rosnące i uprawne Użytkowanie żywnościowe    (Ale tu sprzeczność\

królestwa zwierzęcego    ponieważ negacja    ży-

ograniczone tylko    cia = zniszczenie,

do zwierząt    skąd.)

Zniszczenie królestwa zwierzęcego rozciągnięte na ludzi

ŚMIERĆ (=ODWROTNOŚĆ WZROSTU)

Pojawienie się członu sprzecznego w samym środku procesu dialektycznego pozostaje w związku z wyłonieniem się podwójnej serii par dioskurejskich, których funkcją jest dokonanie mediacji między oboma biegunami:

1. Dwaj wysłannicy boscy

Dwaj klowni obrzędowi

Dwaj bogowie wojny

2, Para jednorodna: Dioskurowie (dwaj bracia)

Rodzeństwo (brat i siostra)

Związek (mąż i żona)

Para niejednorodna

(babka i.wnuk)

Jest to więc seria wariantów kombinatorycznych pełniących tę samą funkcję w różnych kontekstach. Rozumiemy teraz, dlaczego obrzędy Pueblo mogą przypisywać klownom funkcje wojenne. Uważany często za nierozstrzygalny, problem ten znika, gdy uznaje się, że klowni pełnią względem produkcji żywnościowej tę samą funkcję co bogowie wojny (klowni są żarłokami, którzy mogą bezkarnie nadużywać produktów roślinnych, a rola bogów okazuje się