img256 (3)

damy na płytkę szklaną 8, a następnie rozprowadzamy farbę, przesuwając wałek poprzecznie i wzdłużnie, jak to wskazują strzałki. Ujmując wałek za Jego końce, przyciskamy nasmarowaną część środkową do powierzchni pieczątki 9 (rys. 205) sprawdzając równocześnie czy cała pieczątka została dokładnie pokryta farbą. Po odłożeniu wałka, do powierzchni pieczątki przykładamy kartkę szorstkiego papieru 10 (rys. 205), którą od góry przyciskamy kostką introligatorską, kawałkiem listewki lub rączką starej szczoteczki do zębów. W czasie przyciskania kostkę przesuwamy od środka ku krawędziom pieczątki. Po zdjęciu kartki z odciśniętym drukiem należy wysuszyć farbę, rozkładając ekslibrisy na słońcu lub w ciepłym miejscu. Jeżeli chcemy uzyskać odbitki ekslibrisu w kolorach, wówczas musimy wykonać osobną pieczątkę do każdego koloru.

Po wyschnięciu farby obcinamy krawędzie kartki i gotowy ekslibris wklejamy na wewnętrznej stronie okładki książki.

Na rys. 206 przedstawiono dwie odbitki ekslibrisu autora. Matrycę tych odbitek wycięto ze zwykłego linoleum.

5. JAK ODŚWIEŻAĆ I NAPRAWIAĆ ZNISZCZONE KSIĄŻKI

Technikę naprawy starych książek dostosujemy do rodzaju oprawy i sposobu łączenia arkuszy książki

Arkusze książki są jakby segmentami zestawionymi z kartek, które są razem połączone na grzbiecie. Zwykle w książce szesnaście stron, czyli osiem kartek, jest złożonych w Jeden arkusz. Poszczególne arkusze książki są przez drukarnie numerowane. Tak np. na stronie 17 u dołu znajdziemy cyfrę 2 oznaczającą początek drugiego arkusza; na stronie 33, 49 itd. kolejne cyfry oznaczają kolejne numery arkuszy.

Niektóre książki szkolne mają grzbiet łączony za pomocą drutowych klamer. Klamra I (rys. 207a) przechodzi prostopadle przez grzbiet 2, łącząc razem wszystkie arkusze 3. Przy takich książkach stosuje się najczęściej kartonowe okładki, które ulegają szybkiemu zniszczeniu.

Kartonową okładkę można zerwać z grzbietu książki, a resztki kleju zdrapać z grzbietu po lekkim zwilżeniu wodą. Nową okładkę zrobimy dokładnie według wzoru starej okładki i w ten sam sposób przykleimy do grzbietu książki. Jeżeli grzbiety arkuszy są podarte, należy je wyprostować, oczyścić, a następnie okleić cienką tkaniną. Pasek tkaniny 4 (rys. 207b) przyklejamy rozrzedzonym klejem stolarskim lub dobrym klejem do papieru, np. „gumą arabską”.

Trwalszą oprawę książki zrobimy z tektury, sklejając oddzielnie okładkę. którą po wysuszeniu naklejamy na książkę. Okładkę zestawimy z trzech prostokątów tektury (rys. 207c). Zależnie od grubości grzbie-

164