IMGC23 (2)

1. Cele edukacji

1.1. Ogólne cele kształcenia

Do podstawowych kategorii procesu edukacyjnego zaliczamy: cele, treści, zasady, środki, metody, formy organizacyjne i ocenianie. Cele kształcenia i wymienione kategorie procesu edukacyjnego wyznaczają podstawowe czynności zarówno nauczycieli, jak i uczniów.

Cele mają podstawowe znaczenie w każdej działalności, a szczególnie w działalności edukacyjnej, są bowiem elementami nadrzędnymi do innych. Odpowiednio dobrane i sformułowane stanowią dodatni impuls, motyw działania, nadają temu działaniu sens, zwłaszcza gdy korespondują z wartościami bliskimi jednostki. Spełniają także funkcję regulacyjną, są gwarancją przeciw nadmiernemu rozbudowywaniu środków, które często przysłaniają sens podejmowanych działań. Stanowią również płaszczyznę odniesienia dla kontroli i oceny wyników działalności, ukazują perspektywę, ku której wszystko zmierza¹.

Cele kształcenia odnoszą się do uczniów (wychowanków) i opisują zmianę, jaką chcemy w nich uzyskać. Ponieważ punkt wyjścia tej zmiany jest różny (każdy uczeń jest inny), zwykle odnosimy je do zmian końcowych.

1

Denek K., Cele edukacji we współczesnej szkole. Poznań—Kalisz 1989; idem Świadomość ustalenia i realizacja celów edukacyjnych (w:) Prace Naukowo-Pedagogiczne. Częstochowa 1991; Denek K., Szałachowska R., Teoretyczne podstawy stanowienia celu kształcenia (w:) Filozoficzne i aksjologiczne uwarunkowania przemian teleologii dydaktycznej. Toruńskie Studia Dydaktyczne, 1993, t. 2.