IMGw41

IW 2. Niepełnosprawność słuchowa

do ucha słuchacza przez specjalnie wyposażony aparat słuchowy albo stuchawU Dźwięk może wędrować przez połączenie kablowe albo fale radiowe. Pętle ta kie nie są drogie i łatwo je zainstalować w pomieszczeniach mieszczących do jfjjj osób. Od czasu wprowadzenia ustawy ADA pętle induktofoniczne znajdują _Sj. w większości sal koncertowych, teatrów, kościołów i lotnisk, co daje ludziom z nic, dosluchem lepsze możliwości uczestnictwa w odbywających się tam imprezach ca lepszą orientację w sytuacji.

Kwestią problematyczną dla wielu użytkowników aparatów słuchowych i $ plantów ślimakowych jest używanie telefonu i interferencja występująca między telefonem a aparatem słuchowym (DeVilbiss, 2001). Problemy te są szczególnie poważne w przypadku używania telefonów bezprzewodowych (Harkins, 2000). By zredukować hałas akustyczny będący odbiciem z aparatu słuchowego, zniekształcenie dźwięku i hałas w tle słyszalny w większości telefonów, opracowano cewkę indukcyjną (telećoil, induction coil). Pozwala ona na przeniesienie dźwięków bez-pośrednio z telefonu analogowego (takiego, jaki znajduje się w większości domów) do aparatu słuchowego. Mimo korzystnego działania, cewki indukcyjne są rzadko używane, przede wszystkim dlatego, że ludzie nie wiedzą, jak się nimi posługiwać (Ross. 2002). Nauczyciel może pomóc dzieciom rozwiązać ten problem, kierującje do audiologa okręgowego, który udzieli im informacji na temat zastosowania cewki i sposobów jej użycia. Mimo wszystko cewki indukcyjne nie pomagają jednak podczas używania telefonów cyfrowych. W tej sytuacji głośny, bzyczący dźwięk pochodzący z aparatu słuchowego czyni komunikację niezrozumiałą (Kozina--Spyteck, 2000). Ponieważ analogowe telefony komórkowe są rzadko dostępne, a obecnie istniejące cewki indukcyjne nie rozwiązują problemu, trwają intensywne prace nad wynalezieniem nowych urządzeń wspomagających, które uporałyby się i problemem interferencji (niekompatybilności elektromagnetycznej)⁷.

2.11.2. Jakie korzyści czerpią ludzie niestyszący z używania urządzeń telekomunikacyjnych?

Napisy (teletekst) to telekomunikacyjny system wspomagający, który wykorzy-stuje wzrok i słuch, by poprawić komunikowanie się, a także zwiększyć osobom zwadą słuchu komfort korzystania z kina i telewizji. Przez teletekst (captions) rozumiemy tu słowa drukowane, pojawiające się na dole ekranu telewizyjnego (jak napisy tłumaczące dialogi w filmach zagranicznych). Pierwszym programem telewizyjnym zaopatrzonym w napisy był program The French Chef with Julia Child. Pojawił się on w telewizji publicznej w 1972 r. Używano w nim napisów dwrtyth (open captions), widocznych dla wszystkich widzów, ale nie cieszyły

I 7j—'iilrn interferencji występuje w analogowych aparatach słuchowych; obecnie problem ten aaMat jmż rozwiązany poprze/ cyfrowe aparaty słuchowe, w których zakłócenia są znacznie mniejSK (yrzyy red Muk.j.

się one popularnością u odbiorców. W latach 80. pojawi! się system, który pozwą lat widzowi zdecydować, czy na ekranie jego telewizora pojawią sic napisy. Takie napisy nazywa się napisami zamkniętymi (closed captions). Wprowadzony 119901 Akt o Dekoderach Telewizyjnych (The Television Decoder Cireuitry AcĄ, który zyskał moc prawną w 1993 r., wprowadzi! wymóg, by wszystkie sprzedawane I Stanach Zjednoczonych odbiorniki telewizyjne wyposażone byty w wewnętrzny, miniaturowy dekoder (decoder), który pozwala na umieszczenie napisów w dowolnym miejscu na ekranie (aby uniknąć zasłaniania innych tytułów i innjidi ważnych informacji) i pokazanie ich w różnych kolorach. Ponieważ urządzenia H wytwarza się masowo, koszt odbiornika zwiększa się jedynie o kilka dolarów. Op¹ cja wyboru napisów zamkniętych (teletekstu zamkniętego) jest wiec dziś dostępna w każdym telewizorze i wkrótce wszystkie programy będą również zaopatrzone w napisy zamknięte (Baker, 2001). Teletekst jest dla osób nieslyszących ważnym narzędziem, ponieważ pozwala im uzyskać równy dostęp do informacji publicznych, wiadomości o zagrożeniach czy rozrywki⁸. Badania wykazują, że ludzie gra słyszący korzystają z teletekstu. Kiedy oglądają telewizję, 84% czasu poświęćmy na czytanie napisów, 14% czasu na oglądanie obrazów i tylko 2% czasu nie patrzą na ekran (Jensema, Danturthi, Burch, 2000).

Napisy znacznie wolniej docierały do kin, przez co ludzie niestyszący czekali z oglądaniem filmu do momentu, kiedy ukaże się on w wersji z napisami. Oczywiście, od momentu wprowadzenia ustawy ADA systemy dźwiękowe FM stały się coraz bardziej dostępne, ale należy pamiętać, że korzyść odnoszą z nich tylko te OMt$ dla których wzmocnienie dźwięku ma realne znaczenie dla rozumienia mowy. Od lat prowadzone są eksperymenty z różnymi systemami napisów kinowych. U celem jest stworzenie osobom niesłyszącym, które potrzebują napisów, lepszych warunków odbioru filmów i jednocześnie uwzględnienie potrzeb innych odbiorców, (napisy nie powinny ich rozpraszać). Jednym z przykładów takiego system jot system RWC (rear window captioning). RWC przenosi napisy z tablicy na tyftitf ścianie kina na plastikowy ekran przymocowany do siedzenia widza. Ten patnjftfK przezroczystą płytę z pleksiglasu, by przeczytać napis i dalej na ekran, by paGtiiK na film (Stanton, 1999). Gdy już stworzony zostanie system napisów, woli przemysł filmowy, słyszącą publiczność, a także korzystające z napisów; niesłyszące i niedosłyszące, ludzie z uszkodzonym słuchem będą mogli óe> jeszcze jednym sposobem współuczestniczenia w życiu wraz z ludźmi słys

Kolejny ważny przyrząd, tekstofon (tor/ telephone, TTY), wcześniej ; urządzeniem telekomunikacyjnym dla nieslyszących (tekcomnaaśctĘg forthe deaf TDD), pozwala osobom niesłyszącym telefonować 11 Pierwsze takie urządzenie skonstruowane zostało przez Roberta¹ słyszącego fizyka; wykorzystał on w nim tele-maszynę do pisania

1

W Polsce telewizja publiczna prezentuje w ramach teletekstu napuy do i firnów w wymiarze kilkudziesięciu godzin miesięcznie (przyp. red naa