lichtarski (58)

116____< Potencja! i dmhilnok gotpodircza pr/tJnębiorłtwł    _

uzyskanie możliwości zarządzania przedsiębiorstwem-cmitentem. lokat oraz utworzenie alternatywnego kierunku działalności lub źródła dochodów [18, s. 177]. Podstawą wyboru określonej formy inwestycji finansowej jęst rachunek efektywności. Przy ocenie efektywności lokat finansowych nalcży_owzgIsdnie stopę zwrotu lokaty i skalę ryzyka, przy czym decydenci powinni kierować, się zasadą maksymalizacji stopy zwrotu i minimalizacji ryzyka_Do oszacowania wymienionych wielkości stosuje się tzw. współczynnik zmienności cv. który pozwala oszacować wielkość ryzyka przypadającego na jeden procent stopy zysku danej lokaty finansowej (szerzej zob. [5, s. 208]) Portfel inwestycji finansowych przedsiębiorstwa należy dywersyfikować. co oznacza, że powinny znaleźć się w nim zarówno inwestycje obarczane minimalnym ryzykiem (np. obligacje Skarbu Państwa i lokaty bankowe - w bankach posiadających gwarancje NBP), jak również inwestycje o wysokim ryzyku, którymi najczęściej są akcje. Udział poszczególnych lokat zależy od skłonności inwestora do ryzyka. Za najkorzystniejszą uważa się sytuację, w której stosunek lokat o niskim i wysokim ryzyku ma się jak 1: l [5, s. 186],

\ Za wartości niematerialne i prawne uznaje się stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorstwa (nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do użykowania) prawa majątkowe, a zwłaszcza prawo do wieczystego użytkowania gruntu (w tym również nadwyżkę pierwszej opłaty nad ópłatą roczną), spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawa autorskie, prawa do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowydi7~wzorów zdobniczych i licencji oraz programy komputerowe o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, przeznaczone na własne potrzeby jednostki lub do oddania w użytkowanie na podstawie umowy najmu. Zalicza się do nich również koszty organizacji, poniesione przy założeaiu lub późniejszym rozszerzeniuspółki akcyjnej, wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych pntez które rozumie się badania (lub wiedzę uzyskiwaną w inny sposób), kłórych wynik może być wykorzystany do produkcji nowych lub ulepszonych, ściśle określonych produktów lub technologii [11; 12].

Do wartości niematerialnych i prawnych mogą być zaliczone koszty prac rozwojowych, prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji, jeżeli spełnione zostały następujące wymagania:

1. Produkt łub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych zostały wiarygodnie określone.

Z Techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii.

3. Koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii

Wartości niematerialne i prawne podlegają amortyzacji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi [II; 12].

Inwestycje niematerialne umożliwiają nabycie wartości majątkowych służących rozwojowi przedsiębiorstwa, ochronie środowiska, poprawie jakości produkcji, wzrostowi wydajności pracy, podnoszeniu kwalifikacji pracowników lub zmniejszeniu uciążliwości wykonywanej przez nich pracy. Efekty tych inwestycji mają zazwyczaj charakter pośredni wobec działalności podstawowej przedsiębiorstwa i są najczęściej trudno mierzalne [9, s. 75].

Za środki trwałe, zgodnie z obowiązującymi przepisami [11; 12; 15], uznaje się nabyte lub wytworzone we własnym zakresie nieruchomości, będące odrębną własnością lokale, budowle i inwestycje w obecnych obiektach, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne, kompletne i zdalne do użytku w momencie przyjęcia do użytkowania przedmioty o dłuższym niż rok przewidywanym okresie ich użytkowania, a także inwentarz żywy. środki te mogą być przeznaczone na własne potrzeby jednostki lub do oddania w używanie na podstawie umów: nśjrnu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze. Do środków trwałych jednostki zalicza się również obce obiekty (używane na podstawie umowy najmu, dzterzawy lub innej o podobnym charakterze), jeżeli w myśl innych przepisów jednostka ma prawo je amortyzować (umarzać). Kryteriami kwalifikacji obiektów do środków trwałych są więc

•    własność lub współwłasność danej jednostki gospodarczej oraz prawo do dokonywania przez nią odpisów amortyzacyjnych.

•    okres używania dłuższy niż rok,

•    zdolność do użytku w momencie przyjęcia do używania,

•    przeznaczenie na własne potrzeby lub do oddania w użytkowanie na podstawie dzierżawy lub innej umowy.

Z ekonomicznego punktu widzenia za środki trwałe uznaje się środki produkcji, biorące udział w wiciu cyklach produkcyjnych przy zachowaniu pierwotnej postaci naturalnej, stopniowo się zużywające i przenoszące .swoją wartość na wytwarzane przy ich udziale produkty lub świadczone usługi.

Inwestycje rzeczowe tworzą majątek materialny. Służą odtwarzaniu, modernizacji oraz rozwojowi posiadanych zasobów środków trwałych Ich cechą jest duża kapitałochłonność i odroczone w czasie .owocowanie-. Kapitał wydatkowany na sfinansowanie tych inwestycji jest odzyskiwany w postaci amotyzacji, będącej elementem ceny wytworzonych i sprzedanych wyrobów lub usług [9. s. 75]. Skład i struktura rodzajowa majątku trwałego jest odmienna w różnych podmiotach gospodarczych. W polskich przedsiębiorstwach przemysłowych w ogólnej wartości majątku trwałego nadal dominują środki trwałe, chociaż należy podkreślić, iż udział finansowych składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych w majątku trwałym większości tych przedsiębiorstw wykazuje tendencję wzrostową. Natomiast w podmiotach finansowych (banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne itp.) oraz w spółkach nadrzędnych holdingów i grup kapitałowych przeważający udział w wartości majątku trwałego mają finansowe składniki tego majątku.