PB040739

276 Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich

3) Wody podziemne - w zależności od głębokości warstwy wodonośnej, z której czerpana jest woda. dzieli się na:

•    wody zaskómc - leżą na głębokości od kilkudziesięciu centymetrów do 6 ni: wody te nie są dostatecznie oczyszczone oraz nic są najlepsze smakowo

•    wody gruntowe - leżą na głębokości od 6 do kilkudziesięciu metrów, zawierają dużo soli mineralnych, posiadają dobre własności smakowe, nie są zanieczyszczone drobnoustrojami

•    wody wgłębne - leżą poniżej 30 m od powierzchni ziemi, są one najczystsze i nadają się do spożycia w stanie naturalnym.

Gospodarstwa wiejskie oraz fermy przemysłowe zaopatrywane są w wodę ze studni kopanych i wierconych lub ze zbiorników powierzchniowych uprzednio oczyszczonych i odkażonych.

Woda, która przeznaczona jest do pojenia zwierząt, musi odpowiadać podstawowym wymaganiom sanitarnym i zoohigicnicznym stawianym wodzie pitnej:

•    musi być przeźroczysta, w miarę możliwości bezbarwna, bez jakiegokolwiek zapachu i posmaku, o temperaturze orzeźwiającej, tj. 8-15 °C

•    nie powinna zawierać domieszek substancji trujących

•    musi być zabezpieczona przed zanieczyszczeniem przez wody ściekowe (fekaliowe, przemysłowe, bytowe)

•    musi być wolna od chorobotwórczych drobnoustrojów, przede wszystkim pochodzenia fekaliowego.

Aby woda do pojenia uznana była za zdatną do pojenia, musi być przeprowadzone uprzednio kompleksowe badanie sanitamo-higicnicznc, a badane wskaźniki jakościowe wody muszą odpowiadać określonym prawnie wymogom.

Badania laboratoryjne jakości wody dotyczą: określenia właściwości fizycznych, analizy cech chemicznych i badań bakteriologicznych.

Ważny jest też stan sanitamo-topograficzny źródła zaopatrzenia w wodę oraz otaczającego terenu, gdyż determinuje on w pierwszej kolejności jakość wody.

Badanie to polega na dokładnych oględzinach źródła wody, opisie warstwy wodonośnej, danych technicznych dotyczących urządzeń wydobywania wody, określeniu odległości od źródeł mogących jc zanieczyścić. W związku z tym, zgodnie z Ustawą z dti. 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2001 nr 115, poz. 1229 z póżn. zm.) ujęcia wody wykorzystane dla celów zaopatrzenia w wodę ludzi (zwierząt domowych) powinny być otoczone strefą ochrony bezpośredniej i pośredniej.

Istniejące ujęcia wody (źródła, studnie, zbiorniki) utrzymuje się wraz strefami ochrony ujęć wód. które ustanawiają stosownymi decyzjami Lj# administracyjne.

Na terenie bezpośrednich stref ochronnych ujęć wód. zabrania się ja-jjeiokolwick użytkowania gruntów do celów niczwiązanych z eksploatacją _-j_a wody i przebywania osób niezwiązanych z pracą ujęcia oraz wszci-czynności mogących mieć negatywny wpływ na jakość wód. Na tcrc-strefy bezpośredniej należy odprowadzić wody opadowe w sposób, aby nie mogły przedostawać się do urządzeń służących do poboru wody i zagospodarować je zielenią.

Na terenie pośrednich stref ochronnych obowiązują zakazy: wprowa-jonia ścieków do ziemi, urządzania pryzm kiszonkowych, pojenia i wypali zwierząt, wydobywania piasku, kamienia i innych materiałów, wykonywania rowów melioracyjnych i wykopów wodnych, lokalizacji cmentarzy i gnebania zwierząt, mycia pojazdów mechanicznych, budowy dróg publicznych. urządzania parkingów i obozowisk, lokalizacji nowych ujęć wo-jy. stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin y wyjątkiem dopuszczonych do stosowania w leśnictwie środków chemicznych do zabezpieczania upraw przed zwierzyną.

7.2. Badania laboratoryjne wody

Badania jakościowe wody obejmują fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne jej własności. Zakres tych oznaczeń laboratoryjnych jest inny dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (i pojenia zwierząt) oraz wód powierzchniowych przeznaczonych do uzdatniania. Najważniejsze cechy fizyczne wody to:

•    Temperatura wody — powinna wahać się od 8 do 15 °C. Niższa od 8 °C powoduje nadmierne ochładzanie organizmu i jest niewskazana ze względów zdrowotnych i produkcyjnych. Wyższa od 15 °C temperatura wody powoduje, że woda laka nie posiada właściwości orzeźwiających i jest niesmaczna

•    Mętność wody - wywołana jest substancjami pochodzenia organicznego i nieorganicznego nic rozpuszczonymi w wodzie (zawiesiny cząsteczek gliny, piasku, mułu, planktonu, węglanów). Mętność wody była w Polsce określana w skali krzemionkowej, obecnie w tzw. jednostkach NTU (nefelometryczna jednostka mętności) przy użyciu miernika elektrycznego (niętnościomierz). a maksymalny poziom wynosi 1