PICT5934

liczba wyborów wzajemnych____

Co

N

Q

gdzie C₂^K lo liczba możliwych wzajemnych wyborów w grupie. Wzór ren bierze pod uwagę —jak widzimy jedynie wzajemne, pozytywne wybory. Nic uwzględnia wyborów jednostronnych i negatywnych. Liczbę możliwych wzajemnych wyborów, przy ograniczonej ich ilości, oblicza się, mnożąc liczbę wszystkich członków w grupie (N) przez dopuszczalną liczbę wyborów (d), tj.:

N

C₂

d • N

2

Tak więc jeśli w grupie 10-osobowej liczba wyborów wzajemnych wynosi 8 (przy trzech dopuszczalnych wyborach), a liczba możliwych wyborów wzajemnych 15, to wskaźnik spoistości grupy równa się 0,53 (ponieważ: 8 : 15 = 0,53). Natomiast dla nieograniczonej liczby wyborów:

N N'(N - 1)

W    o

Wskaźnik zwartości grupy (lec) oblicza się według wzoru:

lec

JLliL

U-p

gdzie:

R - jest to liczba wyborów wzajemnych,

U —jest to liczba wyborów nieodwzajemnionych.

p — równa się ———, gdzie d jest to liczba wyborów dopuszczalnych, q — równa się 1 - p.

Wskaźnik ten stosuje się jedynie w przypadku ograniczonej liczby wyborów i nie jest łatwy do zinterpretowania. Z reguły jednak wskazuje on na tym większą zwartość grupy, im więcej dokonano w niej wyborów wzajemnych niż wyborów jednostronnych (nieodwzajemnionych).

W przypadku posłużenia się tymi samymi danymi, co w odniesieniu do podanego wcześniej wskaźnika spoistości i przy założeniu, że mamy do czynienia z 12 wyborami nieodwzajemnionymi, wskaźnik zwartości grupy równa się ł ,52 (ponieważ: 9(R) • 0,67(q): 12(U) • (),33(p) = 1,51),

Wskaźnik integracji grupy (I) obliczamy na podstawie następującego wzoru.

liczba osób izolowanych

Tak więc grupa jest tym bardziej zintegrowana, im mniej jest w niej uczniów izolowanych, czyli takich, które nic otrzymały ani jednego wyboru pozytywnego. Tak więc najwyższy wskaźnik interakcji przysługuje grupie, w której nic odnotowano ani jednej osoby izolowanej. Także i ten wskaźnik jest niełatwy do interpretacji.

Każdy z podanych wyżej wskaźników grupowych odzwierciedla jedynie określony aspekt układu stosunków interpersonalnych w grupie. Dlatego zaleca się. aby w ilościowym przedstawieniu danych socjomctrycznych nie ograniczać się wyłącznic do jednego wskaźnika grupowego. Doradza się uwzględnić co najmniej dwa takie wskaźniki.

Wskaźniki indywidualne

Oprócz, wskaźników grupowych, jak wiemy, istnieją wskaźniki indywidualne. Określają one zajmowaną pozycję przez jednego uczestnika grupy wśród pozostałych jej członków. Uwzględnia się przy tym liczbę wyborów otrzymanych lub oddanych przez osobę ocenianą pod tym względem. Wskaźniki te — zgodnie z nazewnictwem M. Pilkiewicza (1963, s. 143 i n.) - - to status pozytywny, status negatywny, status mieszany, wskaźnik ckspansywności pozytywnej i wskaźnik ckspansywności negatywnej.

Status pozytywny lub status wyborów pozytywnych (CS ) otrzymuje się w wyniku zastosowania następującego wzoru:

...__liczba wyborów otrzymanych_

197