Rozdział Działania pielęgniarki na rzecz przygotowania
3

Przy przyjęciu takiego modelu pracy z pacjentem ważne jest przestrzeganie

zasad:

1)    aktywnego współuczestniczenia pacjenta w całym procesie,

2)    wzajemnej zależności: opiekun-pacjent, pacjent-opiekun,

3)    respektowania prawa pacjenta do decydowania o własnym życiu i zdrowiu,

4)    przestrzegania poprawnej dwukierunkowej komunikacji interpersonalnej.

Uwzględniając przedstawione założenia w procesie edukacji pacjenta należy:

•    oceniać poziom motywacji pacjenta, jego gotowość do uczenia się; w sytuacji braku gotowości motywować, stosując właściwe dla wieku i sytuacji podopiecznego metody i formy,

•    oceniać poziom wiedzy i umiejętności pacjenta również w aspekcie wyników edukacji prowadzonej w przeszłości, stosowanych wówczas form i metod.

•    wspólnie z pacjentem ustalać cele,

•    indywidualnie dla każdego pacjenta projektować zakres treści (wynikających ze stwierdzonego deficytu wiedzy i umiejętności), planować czas i miejsce wspólnej pracy,

•    stosować metody umożliwiające indywidualizację tempa uczenia się i pełną akty wizację uczącego się, koordynować wzajemnie pracę wszystkich osób uczestniczących w edukacji pacjenta, zgodnie z zasadami pracy zespołu opiekuńczego,

•    wspólnie oceniać postępy, stosując wzmocnienia pozytywne, ponieważ ważne jest poczucie satysfakcji z posiadania nowych umiejętności i poprawnego ich wykorzystania.

Uwaga. Więcej informacji na temat istoty, metod i form pracy pedagogicznej pielęgniarki z pacjentem i opiekunami nieprofesjonalnymi uzyska czytelnik studiując wskazaną na końcu rozdziału literaturę.

Zadania sprawdzające

1.    Wyjaśnij pojęcie „samoopieka* i jej istotę.

2.    Określ relacje między samoopieką a opieką nieprofesjonalną i opieką profesjonalną.

3.    Określ podobieństwa i wspólny obszar pojęć: „edukacja pacjenta” i „edukacja zdrowotna”.

4.    Przedstaw zakres treści przygotowania pacjenta szpitala do samoopieki.

5.    Wyjaśnij uwarunkowania doboru treści w procesie przygotowania pacjenta do samoopieki.

6.    Przedstaw zadania pielęgniarki w zakresie przygotowania pacjenta do samoopieki.

7.    Określ, z kim powinna współpracować pielęgniarka przygotowująca rodzinę pacjenta do kontynuowania pielęgnowania w warunkach opieki domowej.

8.    Wymień i omów metody służące ocenie przygotowania pacjenta do samoopieki i zapotrzebowania na edukację.

9.    Omów skuteczne sposoby stosowane w przygotowaniu pacjentów do samoopieki.

10.    Omów metody stosowane w przygotowaniu rodziny pacjenta do świadczenia opieki nieprofesjonalnej.

Zadania do samodzielnego wykonania

1.    Posługując się odpowiednimi narzędziami pomiaru dokonaj oceny przygotowania do wykonywania czynności życia codziennego u 3 wybranych zdrowych osób (dziecka w wieku 2 lat kobiety w wieku ok. 20 lat osoby w wieku powyżej 80 lat). Porównaj otrzymane wyniki. Określ zadania pielęgniarki w odniesieniu do tych osób.

2.    Opierając się na wynikach otrzymanych po wykonaniu zadania 1 określ zakres wskazanej u tych osób opieki nieprofesjonalnej i edukacji w zakresie przygotowania do samoopieki.

3.    Posługując się odpowiednimi narzędziami pomiaru dokonaj oceny zapotrzebowania na opiekę u 3 pacjentów przebywających w szpitalu (dziecka 4-łetniego, pacjenta dorosłego w opatrunku gipsowym, pacjenta długotrwale unieruchomionego w łóżku). Porównaj otrzymane wyniki. Określ zadania opiekuńcze pielęgniarki.

4.    Oceń przygotowanie wybranego pacjenta do samoopieki i jego zapotrzebowanie na edukację (np. pacjent z zapaleniem płuc przebywający w domu, pacjent z nadciśnieniem tętniczym, pacjent z opatrunkiem po zabiegu usunięcia żylaków kończyn dolnych).

5.    Oceń przygotowanie rodziny do opieki nad pacjentem w domu i jej zapotrzebowanie na edukację (np. rodzina opiekująca się pacjentem: z niedowładem prawostronnym po wylewie, niemowlęciem z uogólnionymi zmianami ropnymi na skórze, dzieckiem w wieku wczesnoszkol-nym chorym na cukrzycę).

Literatura

Abrarruzyk A.: Problemy edukacji zdrowotnej w rodzinie i środowisku lokalnym. W: Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka (red. Z. Kawczyóska-Butrym). CEM, Warszawa 1997.

Barbaro B., Ostoja-Zawadzka K.: Możesz pomóc. Poradnik dla pacjentów chorych na schizofrenię i zespoły schizofrcnopodobne. PZWL, Warszawa 1992.

Blok A.: Wokół teorii Orem. Pielęgniarstwo 2000,1996.4(27), 10; 5(28), 11; 6(29), 18.

Chamńska E.. Janus B.: Poradnictwo w pracy pielęgniarki. W: Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka (red. Ł Kawczyńska-Butrym). CEM. Warszawa 1997.

Ciechaniewicz W: Działalność pedagogiczna pielęgniarki. W: Pielęgniarstwo (red. K. Zahradniczck). Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2004.

Ctechaniewicz W.: Działalność pedagogiczna pielęgniarki. W: Pedagogika. Podręcznik dla szkól medycznych (red. W. Cicchaniewicz). Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2000.

Gordon Z: Pacjent jako partner. Instytut Wydawniczy PAX. Warszawa 1999.

Kachaniuk H.: Diagnoza pielęgniarska w opiece nad przewlekle chorym leżącym. W: Diagnoza pielęgniarska (red. Z. Kawczyńska-Butrym). Wyd. Lek. PZWL Warszawa 1999.

923