skanowanie0027 (31)

Podobnie wpływ*!* “* F"bl*gJM kolejowych <*rodta gospodarcze, którymi mogą *>P- os cdi* pmmyalowc ub pojedynczo zakłady pncmyło** kopalnie lub zlot, kopalin, porty 1 w,zły Innych środków Iransporto. Tego typu obiekty znajdują

rtą prawainłe w miastach 1 trudno oddzielić ich wpływ od wpływu innych czynników mlastotwórczych. Jak funkcji administracyjna, skupienie usług czy sama koncentracja ludności. Z reguły Jednak miasta przemysłowe przyciągają silniej linie kolejowe nil miasteczka rolnicze.

Wzglądy wojskowe spowodowały w Rosji carskiej zaniechanie budowy linii kolejowych w pobliżu granic państwowych. Unikano również przekraczania rzek uznanych za linie obronne. Taką Unią była Narew, przez którą nie przerzucono ładnego mostu na odcinku od Łap do Modlina, chociaż na jaj lewym brzegu poprowadzono linię „nadnarwiańską". Na Wiśle zbudowano w Królestwie tylko 2 moaty kolejowe (w Warszawie i Dęblinie) i to z dużym opóźnieniem w stosunku do potrzeb. Zupełnie odmienną politykę prowadzili Niemcy, którzy doprowadzili do granicy rosyjskiej możliwie dużą liczbę linii kolejowych, co ułatwiło im ruch wojsk w czasie I wojny światowej.

Kol**

w »łV olorowe

Warto również poświęcić nieco uwagi kolejom, które nie wchodzą w skład jednolitego systemu kola normalnotorowych PKP, a mianowicie kolejom wąskotorowym oraz kolejom znajdującym się pod zarządem Innych resortów.

Koleje wąskotorowe powstawały głównie pod koniec XIX w. i na początkH.XX w. oraz w czasie I wojny światowej i bezpośrednio po niej. Budowały je różne towarzystwo prywatne i organy samorządowe, a także firmy przemysłowe dla obsługi własnych przewozów. Dlatego też koleje te nie miały ujednoliconej szerokości torui ani jednakowego taboiu. Pod koniec okresu międzywojennego na obecnym obszarze Polski istniało około 50 różnych sieci kolejek wąskotorowych, służących ruchowi publicznemu, nie licząc kolejek leśnych, cukrownianych, górniczych ltp. mających charakter zakładowy.

W wyniku wojny kilka sieci zniknęło całkowicie, inne zostały przejęte przez PKP, które postanowiły ujednolicić szoro-kości torów, aby móc połączyć niektóre sieci i wprowadzić jednakowy tabor. Jako podstawową przyjęto szerokość toru 790 ram, nie wszystkie linie zdołano jednak przestawić na nią. ponieważ już w latach pięćdziesiątych zaznaczyła się tendencja do powolnej likwidacji kolejek wąskotorowych jako nieekonomicznego rodzaju transportu.

W okresie maksymalnego po wojnie rozwoju kolejek wąskotorowych, około 1952 r., istniało w Polsce 36 odrębnych sieci wąskotorowych. Niektóre obejmowały tylko po jednej linii, ale kilka sieci było bardzo rozgałęzionych i obsługiwało po kilka województw (na Kujawach, na Pomorzu Zachodnim 1 w południowej części Wyżyny Małopolskiej). Do roku 1975 liczba sieci wąskotorowych zmalała do 27 na skutek całkowitej likwidacji niektórych kolejek (np. kętrzyńskiej, kurpiowskiej, bialsko-podlaskiej, radzy-mińddej). Inne sieci ograniczono przestrzennie, wycofując kolejki m in- z Warszawy, Wrocławia, Gdańska, Poznania i Bydgoszczy, gdzie kolidowały z ruchem miejskim.

Od roku 1952 do 1975 r. długość sieci kolei wąskotorowych zmalała z 3913 km do 2936 km, tj. o 25*/*. a ich udział w ogólnej długości sieci PKP zmniejszył się z 14,7*/# do 11 JP/a W rzeczywistości udział ten jest jeszcze mniejszy, ponieważ niektóre linie nie są używane lub korzysta się z nich jedynie sezonowo. Ruch

57