skanuj0054 (45)

108 Środki dydaktyczni

Komputer stać się więc musi w najbliższej przyszłości środkiem niezbędnym do nowoczesnego kształcenia dzieci ju/ na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej.

7.4. Radio i telewizja

Kilka słów należy poświęcić radiu i telewizji. Szkolne audycje radiowo-telewizyjne są ważnym środkiem w realizacji zadań służących osiągnięciu różnych celów, przede wszystkim zaś celów wychowania. Wychowawczy wpływ polega na ukazywaniu pozytywnych treści wychowawczych, a także na artystycznej formie ich przekazywania. Audycje radiowo-telewizyjne ukazują wiele ludzkich postaci o cechach takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość, rzetelność, odpowiedzialność, ofiarność, odwaga itp.

Człowiek żyje w kręgu świata wartości, wobec których musi się samookreślić; jedne wybiera i tworzy, inne pomija lub niszczy. Szansą rozwoju osoby ludzkiej jest włączenie się w świat poprzez wartości osobowe: prawdę, dobro, wolność, przyjaźń, miłość, sprawiedliwość, ofiarę, zaufanie. Wiele z tych wartości może sobie dziecko wybrać poprzez oglądanie audycji radiowo-telewizyjnych. Audycje te mają również wpływ na kształtowanie u uczniów smaku estetycznego. Obrazy telewizyjne oddziałują na dziecko jak obrazy malarskie, graficzne lub filmowe.

Poznawcza rola audycji telewizyjnych tkwi w treści merytorycznej samej audycji. Treści audycji wzbogacają wiadomości merytoryczne uczniów, zaś sposób ich prezentowania może kształcić zdolności poznawcze. Treść powinna być zbieżna z treścią programu i dostosowana do wieku uczniów. Forma przekazu treści, która determinuje wartość kształcącą audycji, powinna uwzględniać postulat aktywizacji uczniów oraz ich możliwości percepcyjne. Telewizyjne audycje są środkiem oddanym do rąk nauczyciela, który ma mu pomóc a nie wyręczyć. Wartość takiego przekazu może nie jest taka sama jak przy samodzielnym poszukiwaniu, ale w sytuacji, kiedy nauczyciel nie może pokazać i lanego fragmentu rzeczywistości czy procesu, telewizja spełnia mię pośredniego przekaźnika informacji.

Ważną sprawą jest odpowiednie zaplanowanie i wykonanie il/.iałań metodycznych przed audycją i po jej wysłuchaniu lub i iliejrzeniu, by tworzyła ona dydaktyczną całość w toku procesu nauczania i uczenia się, a poszczególne etapy nie zostały zatarte podaniem obfitych informacji w atrakcyjnej formie ¹⁰°. W tematyce przedmiotów humanistycznych występują inscenizacje, fragmenty filmów, dyskusje prezentujące różne stanowiska i punkty widzenia. Należy do nich nawiązać, wyjaśnić sprawy niezrozumiałe, zwrócić uwagę na istotne informacje, prezentowane postawy i zachowania.

Istotne jest także wdrażanie ucznia do rozumienia i korzystania z obrazu, i to obrazu ruchomego, jakim operuje telewizja. Podobnie jest z wykorzystaniem słowa w przekazie radiowym. Uczniowie nie zawsze sami mogą sobie z tym poradzić.

Materiały do tego typu audycji przygotowane przez Radio i Telewizję służą nauczycielowi do właściwego planowania pracy z dzieckiem; wyniki tego typu edukacji zależą w głównej mierze od nauczyciela. Dla właściwego rozumienia obrazu telewizyjnego — podkreśla J. Półturzycki — dużą pomocą jest wykorzystywanie filmów, a dla rozumienia istoty audycji radiowej — nagrania płytowe i taśmowe¹⁰¹.

Uogólniając, wykorzystanie środków technicznych:

—    ułatwia realizację procesu uczenia się;

—    przygotowuje do samodzielnego poszukiwania informacji;

—    służy nie tylko poznaniu bieżącego tematu, ale wykorzystuje różne informacje ucznia, zdobyte na drodze własnej aktywności;

—    wzmacnia motywację uczenia się.

Półturzycki Dydaktyka Mn nauczycieli..., op. cit., s. 253.

¹⁰¹ Op. cit., s. 254. '