skanuj0071 (22)

74

MIKOŁAJ MADUROWICZ

2. Ttaiysta wątpliwy

Każdy człowiek nosi w umyśle miasto złożone z samych różnic, miasto bez figur i bez kształtu, zapełniane przez poszczególne miasta.

Italo Calvino

wt Postać turysty warto może przefiltrować z perspektywy epistemologicznej przez poniższe zagadnienia. Ani nie jest to wyczerpujący zestaw kluczy analizy socjologicznej, nie aspiruje też do poznawczego tropu przewidującego w zamyśle jedynie trafne odpowiedzi. Punktem wyjścia tych refleksji była konstatacja, że kwestie definicyjne, tak samo jak przyzwyczajenia społeczne dotyczące stereotypów i autostereotypów, wydają się zbyt powierzchownymi matrycami rozwiązania problemu identyfikacji turysty wielkomiejskiego.

2.1. Wyobraźnia odbiorcy

■ Stereotypowe wrażenia uniemożliwiają przeważnie rozwinięcie umiejętności samodzielnej i niczym nie zapośredniczonej wizualizacji miejsc leżących poza obszarem codziennego doświadczenia, stępiają wrażliwość, wyznaczają standardy oparte na zasadzie podobieństwa do relacji znajomych albo zapowiedzi w folderach reklamowych. J. Uny (2005) podkreśla znaczenie spojrzenia turystycznego, konstruowanego przez różnicę między miejscem przeznaczenia, celem podróży a punktem wyjścia, np. miejscem zamieszkania. Na świeżość spojrzenia turystycznego bazującego na odmienności wpływa niewątpliwie wewnętrzna ambicja turysty, który szuka różnic między własnymi doznaniami a wcześniejszymi znajomych czy nieznajomych. Z drugiej strony, porzucenie wszelkich dotychczasowych przyzwyczajeń, przekonań i zasłyszeń, chciałoby się rzec - świadome zawieszenie wiedzy i sądów (redukcja fenomenologiczna) - ułatwia autentyczność doświadczenia i jego intensywność-(co nie jest oczywiście tożsame z doświadczeniem autentyzmu). Konfrontacji wyobraźni z rzeczywistością odwiedzaną towarzyszy pewna otoczka psychofizyczna, emocjonalna i intelektualna: skoro antonimem przyzwyczajenia jest atrakcyjność (czy raczej jej uprzytomnienie), to dla wyobraźni turysty kluczowa staje się kwestia dystansu. A o jakiej różnicy bądź dystansie możemy mniemać, jeśli:

wybór atrakqi turystycznych poprzedzony jest uważnym wyborem tych obiektów, które zostały wcześniej wykreowane jako najbardziej reprezentatywne dla danego miasta, re-