str 052

10. POŁĄCZENIA SWORZNIOWE I ICH OBLICZANIE

10.1. Wiadomości ogólne

Połączeniem sworzniowym nazywa się połączenie widełek z uchem za pomocą sworznia, jak to pokazano na rys. 10.1. W połączeniu tym sworzeń musi być zabezpieczony przed wysunięciem się. Zabezpieczenie to zależy od budowy sworznia. Sworznie gładkie zabezpiecza się: podkładkami i zawleczkami (rys. 10.1), sprężynującymi pierścieniami zewnętrznymi (umieszczonymi na sworzniu) lub sprężynującymi pierścieniami wewnętrznymi (umieszczonymi w widełkach). Sworznie z łbem zabezpiecza się nakładanym pierścieniem połączonym ze sworzniem kołkiem. Jeśli sworzeń jest z łbem i końcem nagwintowanym, to zabezpieczenie stanowi nakrętka. Wymiary normalne sworzni zebrane są w normach PN-63/M-83001, PN-63/M-83002, PN-63/M-83007. Rozróżnia się połączenia sworzniowe spoczynkowe (zastępujące połączenie nitowe, jeśli ma być ono rozłączne), gdzie sworznie są pasowane ciasno oraz częściej spotykane połączenia ruchowe (wahliwe, przegubowe), gdzie sworzeń pasowany jest ciasno np. w widełkach i luźno w uchu. Może być też przypa-

Rys. 10.1. Połączenie sworzniowe: 1 — ucho, 2 - podkładka, 3 — zawleczka, 4 — widełki,

5 — sworzeń

52