str 150 151 (2)

Zespół śpiewał i tańczył, jest również rozległy. Poza Europą „Śląsk” dotarł do Stanów Zjednoczonych, Kanady, krajów Ameryki Południowej, a jege nagrania znane są na całym świecie.

2.    Zorian Dołęga Chodakowski pisał O Slawiańsz-czyźnie przed chrześcijaństwem. Ta sztandarowa rozprawa polskiego romantycznego ludoznawstwa ukazała się w r. 1818. Obecnie wydana została w starannym opracowaniu naukowym Juliana Maślanki. (Zob. O Sła-wiańszczyżnie przed chrześcijaństioem oraz inne pisma i listy, 1967.)

3.    Adam Czarnocki — to właściwe nazwisko Zoria-na Dołęgi Chodakowskiego.

4.    Lucjan Siemieński w oparciu o materiały rękopiśmienne Seweryna Goszczyńskiego napisał artykuł pt. Rysy górali tatrzańskich, drukowany w 1843 r. w czasopiśmie poznańskim „Orędownik Naukowy” (nr 43—45).

5.    Stanisław Windakiewicz jest m. in. autorem książki pt. Teatr ludowy w dawnej Polsce (1902).

6.    Młodzieżowy zespół „No to co” ma w swoim repertuarze kilka piosenek będących opracowaniem muzycznym ludowych melodii. Są to m. in.: Te opolskie dziouchy, Zielony mosteczek, Kole mej chałupy, Oj bystra woda, bystra wodziczka.

7.    Krzyżacy, historyczna powieść Henryka Sienkiewicza, zawiera epizody, które powstały na kanwie myśliwskich opowiadań Jana Krzeptowskiego Sabały. Do nich należy scena polowania na niedźwiedzia oraz kuracja, jaką zastosował ranny Maćko z Bogdańca, przypominająca opowieść Sabały o leczeniu dłoni, w której utkwił myśliwcowi odłamek rozerwanej strzelby.

(Zob. J. Krzyżanowski: U źródeł powieści Sienkieioi-cza. Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu, 1966, s. 217—219.)

8.    Wedle Sienkiewiczowskiej relacji Sabała miał rysy podobne do Miltona. Tak oto brzmi fragment relacji Sienkiewicza z jednej ze wspólnych wypraw górskich:

„Przed pójściem na spoczynek zabawialiśmy się pogawędką. Stary Sabała patrzył zamyślony w ogień swymi szklanymi oczyma, wreszcie rozgarnął białe włosy — podniósł twarz podobną zarazem do głowy sępa i do twarzy Miltona — i począł z kolei opowiadać.”

(Zob. H. Sienkiewicz: Dzieła, 1949—54, t. LIII, s. 327.)

9. Obie panie: Syrena i Meluzyna, są tylko do połowy ciała kobietami. Jako ciekawostkę podać należy, iż w dawnych wiekach warszawska Syrena miała ogon -nie rybi, lecz jak Meluzyna — smoczy. Tak przedstawiają ją XVII-wieczne drzeworyty, stąd i supozycje niektórych uczonych, iż początkowo Meluzyna była herbem naszej stolicy.

(Zob. W. Trojanowski: Rodowód godła herbowego Warszawy, 1917.)

10. „Wisła” (1887—1916) miesięcznik, pierwsze w całym tego słowa znaczeniu naukowe polskie pismo poświęcone sprawom ludoznawczym, na najwyższy poziom podniesione zostało w latach, kiedy redagował je Jan Karłowicz (1888—1899). Wówczas to niezwykle wymagający współczesny krytyk, Ludwik Krzywicki, pisał: „»Wisła« poświęciwszy się studiom nad folklorem, spełnia swoje zadanie z rzadką gorliwością, a znalazłszy się pod umiejętnym kierownictwem Jana Karłowicza, bezwarunkowo należy dzisiaj do najlepszych czasopism specjalnych w zakresie ludoznawstwa. Mówimy to z cała pewnością, bo niejednokrotnie mieliśmy sposobność porównania »Wisły« z odpowiednimi wydawnictwami zagranicznymi.”

(Po ośmiu latach, „Gazeta Polska” 1895, nr 111.)

CYTATY Z RÓŻNYCH PARAFII

1. nenka wałe bliza żdżą

—    matka

—    fale

—    latarnia morska

—    czekają

Śpiewka pochodzi z Kaszub. (Zob. W. Kirslein, L. Roppel: Pieśni z Kaszub, 1958, nr 2.)

2. psieczcie tan łultoj

—    pieczcie

—    ten hultaj

151