wykłady z socjologii 13 2014 (31)

MDYCYNA JAKO WŁADZA

Profdr h*b n hum

Mieczysław Gałuszka

Zaibd UoW

Rozumienie władzy:

*    struktura - organizacja, instytucje, państwo, system,

*    kontrola - władza, wpływ, autorytet, legitymizacja, powiązanie, ♦jakość życia - równość, wolność, porządek, postęp

Legitymizacja władzy = umocowanie władzy: Max Weber

*    legalna: uprawomocniona w przepisach prawa- urzędnik, policjant, lekarz, rektor,

procedury: nominacja, wybory, powołanie, zatrudnienie, kontrakt

*    tradycyjna: uzasadniona świętością tradycji, odwieczne, powszechnie przyjmowanie, usankcjonowanie trwałością-ojciec w rodzinie patriarcha!nej, starszyzna plemienna, dynastyczny monarcha,

*    charyzmatyczna: walory jednostki, przywództwo, rezonans społeczny

Hipoteza:

Medycyna posiada władzę nad życiem i śmiercią człowieka

Składowe władzy medycyny:

*    władza przynależy systemowi organizacyjnemu opieki

zdrowotnej:

politycy, menadżerowie zdrowia, prawnicy,

*    władza przynależy korporacji zawodowej medyków: nauka,

praktyka zawodowa,

*    władza przynależy indywidualnym lekarzom wchodzącym

w relacje z pacjentem.

DEFINICJE WŁADZY:

*    behawioralne- istota władzy polega na szczególnym skorelowaniu zachowań co najmniej dwóch aktorów indywidualnych lub zbiorowych,

*    telcologiczne- władza widziana jest jako możliwość osiągania zamierzonych celów lub realizacji interesów w ramach określonego systemu,

*    instrumentalne- za władzę uznaje się możliwość efektywnego stosowania środków przymusu, kar i nagród,

•strukturalne - podstawowa zasada władzy zawiera się w podziale na rządzonych i rządzących, kierujących i kierowanych,

*    utożsamiające władzę z wpływem - możliwość skłonienia jednych, by działali, myśleli i czuli tak, jak oczekują tego drudzy,

*    zdolność decydowania w sytuacjach konfliktowych - zinstytucjonalizowany tryb podejmowania decyzji określających sposób podziału dóbr będących przedmiotem konfliktu.

Peter Blau- władza rodzi się zawsze z nierównorzędnych, niezrównoważonych, pozbawionych wzajemności, asymetrycznych relacji międzyludzkich

Podajemy się władzy partnera gdy:

•    nie możemy zapłacić lub zrewanżować się za otrzymywane od partnera dobra czy usługi,

•    nie potrafimy znaleźć alternatywnego źródła tych potrzebnych nam dóbr czy usług (monopol),

•nie możemy się obejść bez tych dóbr czy usług,

•    nie mamy możliwości wymuszenia tych dóbr czy usług siłą, zdobycia ich przemocą