IMG22 (17)

MICKIEWICZ

Płynęły po morzu okręty wielkie wojenne i statek jeden mały rybacki. A był czas burzliwy jesienny; w tym czasie im okręt większy, tym bezpieczniejszy, a im mniejszy, tym niebezpieczniejszy.

Rzekli więc ludzie z brzegu: Błogosławieni żeglarze okrętów wielkich! biada żeglarzom w statku rybackim czasu jesiennego.

Ale nie widzieli ludzie z brzegu, iż na okrętach wielkich popili się majtkowie i zbuntowali się, i potłukli narzędzia, przez które sternik uważa gwiazdy, i skruszyli iglicę żeglarską magnesową. A wszakże okręty zdawały się na pozór równie potężne jak pierwej.

Ale nie mogąc widzieć gwiazdy na niebie i nie mając iglicy magnesowej, zbłądziły i potonęły okręty wielkie.

A statek rybacki, patrząc na niebo i na iglicę, nie zbłądził i doszedł brzegu, a chociaż rozbił się przy ¹ brzegu, uratowali się ludzie i uratowali narzęddfli swe i iglicę swą. A okręt znowu odbudują.

I pokazało się, że wielkość i moc okrętów dobre sąj ale bez gwiazdy -i kompasu niczym są;~^

Gwiazda świeci dla wszystkich, a iglica kieruje zawsze na północ. A wszakże z tą iglicą można żeglować i na wschodzie, i na zachodzie, a bez niej i na morzu północnym przyjdzie błąd i rozbicie.

"\A gjłdazdą pielgrzymstwa—jcsŁ- Wia^a niebieska, a iglicą magnesową jest Miłość Ojczyzny,

w. 51 uważa gwiazdy — zwrot stpol.

w. 49 błąd — w znaczeniu staropolskim,- żywym jeszcze w stronach rodzinnych poety: błąkanie się.

31

KSIĘGI P1ELGRZYMSTWA POLSKIEGO

⁵⁰ Więc z Wiarą i Miłością wypłynie statek piel-grzymski polski, a bez Wiary i Miłości ludy wojenne

*" i potężne zabłądzą i rozbiją się. A kto z nich wyratuje się, nie odbuduje okrętu.

II

Dlaczegóż dane j;ęst Narodowi Waszemu dzie dzictwo przyszłej Wolności świata? _

W i e cle.Tż człowiek, który ma kHku krewnych, nie zapisuje dziedzictwa temu, który jest najsilniejszy, ani temu, który jest nąjprzemyślniejszy, ani temu, który najsmaczniej jada i najlepiej pija.

*> Ale temu, który go najwięcej kocha i mieszka przy nim, kiedy inni biegają za kuchnią, zyskiem i zabawą.

Otóż i Waszemu Narodowi dlatego zapisane jest dziedzictwo Wolności.

Dlaczegóż dana jest Narodowi Waszemu moc zmartwychwstania?

Nie dlatego, że Naród Wasz był potężny; bo Rzymianie potężniejsi byli, i umarli, a nie zmartwychwstają.

to Nie dlatego, że Wasza rzeczpospolita była starożytna i sławna; bo Wenecja i - Genua były starożyt-niejsze i sławniejsze, i umarły, a nie zmartwychwstają.

ww. 71—72 Wenecja i Genua... umarły — Starożytna Republika Wenecka na podstawie pokoju w Campo-Formio (1797) przypadła Austrii. Po przejściowym włączeniu w skład zależnego od Napoleona Królestwa Włoskiego została w r. 1815 ponownie podporządkowana Austrii jako część Królestwa Łom-bardzko-Weneckiego. Republika Genueńska, w średniowieczu