IMG32 (4)

(1776-1841; i 806: Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania).

-    Ale przecież wiadomo, ze problematyka nazywana od pewnego czasu pedagogiczną (psychologiczną, socjologiczną) zaprzątała uwagę myślicieli „od zawsze”. Byłaby to zatem historia pedagogiki bez Platona, Kwintyliana, More^ła, Vivesa, Campanclli, Comeniusa, Rousseau etc.

A poza tym pewnymi problemami pedagogicznym zajmują się też inne dyscypliny naukowe

2.    Można śledzić kształtowanie się problemów pedagogicznych - to

jest takich, które są ośrodkiem zainteresowania współczesnej pedagogiki - nie kłopocząc się przez kogo były one podejmowane. Przy takim podejściu można zajmować się wszystkimi myślicielami, którzy zajmowali się problemami pedagogicznymi, jeżeli nawet nie nazywali się pedagogam i.    - Ale w tym

przypadku mamy trudność polegającą na określeniu istotnych problemów np. homoerotyzm w starożytności, „wódz i jego orszak” w pedagogice reformy - to problemy ważne kiedyś, ale bez znaczenia dzisiaj. Czyli założenia teoretyczne rzutują na to, co nas interesuje w przeszłości.

3.    Można wreszcie śledzić proces kształtowania się naukowej metody badania rzeczywistości pedagogicznej. Przy takim podejściu interesują nas nie wszystkie wypowiedzi o problematyce pedagogicznej, lecz tylko takie, które odpowiadają przyjętym przez nas standardom naukowości.

Ale w nauce o wychowaniu są różne szkoły np. pedagogika kultury (rozumienie jako przeciwieństwo wyjaśniania), pedagogika empiryczna (eksperyment i aparat statystyczny) pedagogika krytyczna (krytyka).

-    Zmieniają się też mody naukowe.

Tak więc możliwe są trzy zakresy historii pedagogiki. Można je nazwać odpowiednio:

1. historią pedagogiki,