IMG#14 (4)

4 DOBÓR TRANSFORMATORÓW I APARATURY

czc lub przepustowe) oraz sposób wykonania izolatorów (rodzaj izolacji, kształt stopy, wytrzymałość mechaniczna).

Izolatory przepustowe stanowiące element toru prądowego obwodów głównych stacji należy dobierać uwzględniając dopuszczalną obciążalność prądem roboczym oraz cieplną wytrzymałość zwarciową (znamionowy prąd cieplny jedno-sekundowy). Obliczenie to przeprowadza się analogicznie jak dla szyn.

Napięcie znamionowe izolatora U„ musi być co najmniej takie jak napięcie znamionowe sieci.

Wytrzymałość mechaniczna izolatora musi być tak dobrana, aby siły elektrodynamiczne F występujące podczas zwarcia były mniejsze od dopuszczalnej siły działającej na izolator F&,_p, tzn.

FśF_ć op (4.24)

W przypadku sił działających prostopadle do^si izolatora, siłę dopuszczalną określa się z zależności

Fdop-0,6F, (4.25)

w której: F, — oznacza siłę łamiącą izolator.

Zmniejszenie wartości siły dopuszczalnej w porównaniu z wartością siły łamiącej uzasadnione jest dążeniem do zapewnienia rezerwy wytrzymałości izolatorów (np. z uwagi na wady fabryczne izolatorów). Siły F działające na izolator oblicza się tak jak dla szyn. Przy ułożeniu równoległym przewodów szynowych, siłę /'działającą na izolator należy obliczyć ze wzoru

F = im(F,+F₂) (4.26)

w którym: F,, F_z — siły działające na przewód szynowy po obu stronach rozpatrywanego izolatora, w daN; m — współczynnik przyjmowany dla prądu przemiennego wg rys. 4.3.

Silę F działającą na izolator krańcowy oblicza się jako

N& izolatorach wsporczych umieszczone są często szyny, których wysokość jest duża w porównaniu z wysokością samego izolatora. Obliczoną siłę, działającą na izolator należy przyłożyć do środka przekroju szyny. Ramię momentu gnącego jest wtedy większe niż wysokość izolatora. W tych warunkach nie można porównywać siły F z siła F_dop, ponieważ występują one w różnych wysokościach. Siła F musi być sprowadzona do poziomu główki kołpaka izolatora. Wobec tego wzór określający dopuszczalną wartość siły działającej na izolator prostopadle do jej osi jest następujący

F' * F_dop

fh

h ₂

(4.27)

Rys. 4.S. Oznaczenia odległości przy doborze izolatora

przy czym:. F_dop — siła dopuszczalna działająca na izolator; h_t, h₂ — odległość wg rys. 4.5.

W przypadku, gdy siła Frozciąga lub ściska izolator, powinna być spełniona zależność: F ^ F_dop.

4.3. DOBÓR PRZYRZĄDÓW WYSOKIEGO NAPIĘCIA

4.3.1. Warunki pracy urządzeń elektrycznych

Praca urządzeń elektrycznych jest uzależniona od:

— warunków środowiskowych,

— warunków napięciowych i prądowych, występujących w pracy normalnej i zakłóceniowej.

Warunki środowiskowe. Wymagają przede wszystkim określenia miejsca zainstalowania urządzeń: w pomieszczeniach zamkniętych (urządzenia wnętrzowe) lub na powietrzu (urządzenia napowietrzne). Warunki pracy urządzeń w wykonaniu wnętrzowym lub napowietrznym, określone przez normy krajowe, są następujące: a) wysokość miejsca zainstalowania nad poziomem morza nie większa od 1000 m. Dla urządzeń niskiego napięcia wysokość ta nie może przekraczać 2000 m,

b) temperatura otoczenia:

— najwyższa krótkotrwała +40°C

— najwyższa średnia w ciągu 24 h +35°C

— najniższa dla urządzeń wnętrzowych — 5^#C

— najniższa dla urządzeń wnętrzowych w specjalnym wykonaniu

mrozoodpornym — 15°C

— najniższa dla urządzeń napowietrznych — 35°C

c) największa wilgotność względna, przy temperaturze otoczenia ok.

+30°C:

' — dla urządzeń wnętrzowych 80%

— dla urządzeń napowietrznych do 100%

d) prędkość wiatru, przy urządzeniach napowietrznych nie większa niż

30 m/s,

e) dopuszczalne zanieczyszczenie atmosfery klasyfikowane jest przy po* dziale na strefy zabrudzeniowe wg maksymalnych parametrów zapylenia. Podział ^ten ilustruje tabl. 4.12.

Dla urządzeń napowietrznych dopuszczalne zapylenie (kurz, sadza, sole)

117