IMGi08 (2)

108 Rozdział 3

frame (a w szkołach publicznych zintegrowane systemy kształcenia), komputerowe wspomaganie kształcenia typu rozproszonego (ang. Computer—AssistedInstruc-tion) wykorzystane w edukacji, będącej ściśle zależnej od zawartości merytorycznej, były podstawą założeń teorii obiektywistycznej. Wraz ze wzrostem wykorzystania komputerów osobistych zaobserwowano popularność ujęć konstruktywistycznych w technologii kształcenia, w której otwarte i zamknięte środowiska wspierają indywidualne działania uczących się i dostarczają narzędzi do realizacji doświadczeń, a stąd do tworzenia własnych konstruktów edukacyjnych. W ciągu kilku ostatnich lat, w których w sposób zauważalny wzrosło znaczenie Internetu i serwisu WWW, społeczne aspekty procesu uczenia się, opisane przez L. Wygot-skiego, stały się niezwykle użyteczne dla tych, którzy opracowują projekty edukacyjne uwzględniające rozproszone¹², lecz komunikujące się audytoria.

Konstruktywizm kognitywny i konstruktywizm społeczny jakkolwiek są różne w swej wymowie, to jednak wykazują wspólne obszary w opisie procesu nauczania i uczenia się. D. H. Jonassen wyszczególnił osiem takich wspólnych obszarów¹³ :

1.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się umożliwiają wielomodalną reprezentację rzeczywistości.

2.    Reprezentacje rzeczywistości unikają uproszczeń i prezentują złożoność realnego świata.

3.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się kładą nacisk na konstrukcję wiedzy włączoną w jej reprodukcję.

4.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się kładą nacisk bardziej na autentyczne zadania w pełnym znaczeń kontekście niż na oderwanie uczenia od kontekstu.

5.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się sprzyjają takim środowiskom uczenia jak otoczenia realnego świata lub uczenia się indywidualnego zamiast z góry przewidzianej sekwencji nauczania.

6.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się wspierają pełne oryginalnych przemyśleń refleksje na temat doświadczenia.

7.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się „umożliwiająkonstrukcję wiedzy zależną od kontekstu i zawartości merytorycznej”.

8.    Konstruktywistyczne środowiska uczenia się podtrzymują „współpracującą konstrukcję wiedzy poprzez społeczną negocjację (dyskusję), a nie przez współzawodnictwo wśród uczących się w celu dokonania odkrycia”.

Koncepcja konstruktywistyczna istotnie zmieniła strukturę klasycznego kształcenia poprzez wprowadzenie następujących zmian:

1. Zmiana roli nauczyciela z „mędrca na scenie” (zdroju, przekazującego wiedzę) do „przewodnika stojącego z boku” (umożliwiającego zrobienie czegoś, korepetytora, wskazującego drogi do wiedzy). ^{1 2}

2.    Nauczanie umiejętności „wyższego rzędu”, takich jak: rozwiązywanie problemu, rozumowania i refleksji (uczenie się generatywne).

3.    Umożliwienie uczącym się nauczyć się, jak należy się uczyć.

4.    Bardziej otwarta i określona ewaluacja wyników uczenia się.

5.    Umiejętność współdziałania i współpracy w trakcie uczenia się.

W uproszczonym ujęciu koncepcj i konstruktywistycznej, twórcę cechuje obiektywny przekaz i systemowe potraktowanie nauczanych treści. Zadaniem nauczyciela jest nauczyć zainteresowanych poprzez dobrze opisaną strukturę informacji w ramach dobrze określonego środowiska nauczania¹⁴.

Z tego powodu konstruktywizm jest w mniejszym stopniu zorientowany na mechaniczne przekazywanie przez nauczyciela treści uczącemu się, a bardziej na samego uczącego się; celem do osiągnięcia jest stworzenie bogatego zbioru informacji oraz społecznie znaczącego środowiska nauczania, m.in. wypełnionego pośrednią komunikacją interpersonalną i współpracą w ramach grupy. Nauczyciel stwarza autentyczne zadania (sytuacje) w trakcie zajęć i w ten sposób pomaga studentom zintegrować, poprzez refleksję, rozmaite punkty widzenia analizowanych problemów².

S. Gold¹⁶ opisał swój naturalny eksperyment pedagogiczny, w którym badana próba (N = 44), reprezentowana przez doświadczonych nauczycieli akademickich posiadających jednak małe doświadczenie w kształceniu na odległość z wykorzystaniem sieci komputerowych (czyli online) lub rozpoczynających studia w tym zakresie, została uczestnikiem dwutygodniowego kursu nauczycielskiego, który miał przygotować ich do skutecznej i efektywnej pracy dydaktycznej w środowisku online. W celu zorientowania nauczycieli na to środowisko, w trakcie kursu wykorzystano konstruktywistyczną metodykę nauczania, w kontekście online oraz następujące typy wspólnych ćwiczeń: wirtualne nawigacje w Sieci, ewaluacje wzajemne działań online, interaktywne eseje, forum dyskusyjne i projekty grupowe. Sformułowane w procedurze metodologicznej hipotezy zostały przetestowane poprzez wykorzystanie zbioru danych ilościowych, zebranych online i pozwoliły określić wpływ kształcenia pedagogicznego na biorących udział w kursie nauczycieli. Jednąz najważniejszych konkluzji było stwierdzenie, że po zakończeniu kursu nauczyciele zmienili swój stosunek do kształcenia online uważając, że w pełniejszy sposób umożliwia w nim czynne uczestnictwo oraz zwiększa częstotliwość i poziom interakcji niż obserwuje się to w przeciętnym kształceniu bezpośrednim i synchronicznym, czyli twarzą—'w-twarz.

¹¹ A. Mekhalfi, Constructivism, Springer Verlag 1997. Web address: http://www. seamonkey.ed.asu.edu/~mcisaac/emc703old97/spring97/7/mekh7.htm - data przejrzenia 10.02.20001.

¹⁵ J. H. Flavel, Cognitive Development, 3^ri ed., New Jersey 1993.

¹⁴ S. Gold, A constructMst approach to online trainingfor online teachers, .Journal Asyn-chronous Leaming Networks”, 2001, 5(1), s. 35-57.

1

¹² Por: http://www.iconceptual.com/Siggraph.html

2

Por: http://www.coe.uh.edu/~ichen/ebook/ET-lT/constr.htm