IMGp02 (3)

dziecka, jego czynności i przeżyć oraz możliwości wykorzystania rysunku jako metody diagnostycznej. Uważa, że rysunki dzieci i młodzieży są doskonałym materiałem, który dostarcza informacji o właściwościach rozwoju dziecka, w nich bowiem ujawniają się zdolności intelektualne, zainteresowania, potrzeby i motywacja.

Obraz ewolucji umiejętności rysunkowych w zależności od wieku dziecka interesował wielu psychologów i pedagogów. Spośród wielu różnorodnych koncepcji podziału rozwoju zdolności rysunkowych dziecka na fazy, na szczególną uwagę zasługują prace G. Rau-my, C. Burta, V. Lovenfelda i W. J. Brittaina, S. Szumana i P. Oster-rietha.

W badaniach nad ustaleniem faz rozwojowych rysunku postaci ludzkiej G. Raumy wyróżnia 2 fazy: wstępną i zasadniczą.

W pierwszej fazie autor wymienia następujące etapy:

-    przystosowanie ręki do ołówka,

-    nadawanie nazw rysowanym liniom,

1 dziecko zapowiada co będzie rysowało,

-    dziecko zauważa podobieństwa pomiędzy liniami rysowanymi przypadkowo a cechami widzianych przedmiotów.

W fazie drugiej natomiast wskazał następujące etapy:

-    pierwsze próby narysowania postaci ludzkiej, przypominające rysunki z poprzedniej fazy,

i rysowanie głowonogów,

-    przejście do wyższego etapu,

i kompletne przedstawienie postaci ludzkiej,

-    przechodzenie od rysunku „en face” do profilu,

1 przedstawienie postaci ludzkiej z profilu²².

Najbardziej pełną i wszechstronną klasyfikacje rozwoju rysunku stworzył C. Burt. Wyróżnił siedem faz rozwojowych. Pięć pierwszych dotyczy dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

²² B. Hornowski, Badania nad rozwojem psychicznym dzieci i mlodziety na podstawie rysunku postaci ludzkiej, Z.N. im. Ossolińskich, Wrocław 1982.