IMG�42 (2)

wartość współczynnika może się zmieniać nie więcej niż wynosi jego błąd dopuszczalny) W paśmie znamionowym oscylograf powinien spełniać wymagania dokładnościowc deklarowane przez wytwórcę Częstotliwość znamionowa oscyloskopu jest podawana przez wytwórców „wstydliwie" (trzeba się wczytać w dokumentację, żeby tę daną poznać; stanowi ona około połowy pasma trzydecybelowego), natomiast jest eksponowana (ze względów komercyjnych) górna częstotliwość jako częstotliwość wyznaczająca tzw pasmo trzydecybelowe Jest to częstotliwość, przy której amplituda obrazu sinusoidy zmieniłaby sięo -3 dB (zmalałaby) w stosunku do amplitudy w paśmie znamionowym', gdy amplituda napięcia doprowadzonego do wejścia pomiarowego oscyloskopu pozostawałaby taka sama przy każdej z tych częstotliwości. Na granicy pasma „prawdziwa” wartość współczynnika odchylania zwiększyłaby się w stosunku do nominalnej, bo amplituda obrazu w centymetrach maleje przy mierzonym napięciu takim samym -3 dB oznacza, że na końcu takiego pasma amplituda obrazu będzie stanowić^ *0 7 wartości, którą ma w paśmie znamionowym, a błąd wskazania oscyloskopu przy tej częstotliwości wyniesie w przybliżeniu -30% Błąd wskazania wystąpi, jeżeli na podstawie wskazania w centymetrach i nominalnego współczynnika wyznaczymy wartość mierzonego napięcia, a więc błąd wystąpi, gdy używamy oscyloskopu do pomiaru napięcia a nie tylko do obserwacji kształtu przebiegu

W trybie prądu zmiennego współczynnik odchylania Y-Y ma wartość zero dla częstotliwości zero i osiąga „wartość trzydecybelową" najczęściej przy kilkunastu Hz O-znacza to, że częstotliwość, przy której współczynnik odchylania Y-Y osiąga wartość dokładną, wynosi więcej niż podana dolna częstotliwość trzydecybelową (ze dwa do trzech razy więcej) Charakterystyka w górnym paśmie częstotliwości dla trybu prądu zmiennego jest nominalnie taka jak w trybie prądu stałego

Ze względu na sposób komutacji kanałów oscyloskop może być użyty w trybie czoperowym lub w trybie alternatywnym.

Ze względu na sposób synchronizacji oscyloskop może być użyty w trybie automatycznym, w trybie normalnym, w trybie jednorazowego wyzwalania

Ze względu na sposób doprowadzenia sygnału synchronizującego do układu podstawy czasu oscyloskop może być użyty w trybie wyzwalania wewnętrznego, w trybie wyzwalania zewnętrznego, w trybie wyzwalania sieciowego (30 Hz).

W oscyloskopach o systemie równocześnie analogowym i cyfrowym³ wszystkie wymienione funkcje oscyloskopu są takie jak te, które zostały opisane, natomiast dodane są funkcje pomiarowe, które są naturalne dla rozwiązania cyfrowego. Funkcje cyfrowe są takie same jak w rejestratorach cyfrowych, z tym ze - jak było podane - są skromniejsze w oscyloskopach cyfrowych wymagania co do częstotliwości próbkowania, rozdzielczości i co do liczby zapamiętywanych próbek Oczywiście, potrzebne są również sterowania tymi funkcjami Podstawową zaletą takiego oscyloskopu jest możliwość rejestrowania badanych przebiegów napięcia (zapamiętywania cyfrowych wyników pomiaru) i lepsza dokładność mierzenia Zapamiętane przebiegi można wyświetlić na ekranie, poddać analizie, wyprowadzić dane do systemów cyfrowych Możliwe jest też wyprowadzenie wyników w postaci analogowej jako przebiegu napięcia w funkcji czasu. W takim oscyloskopie lampa oscyloskopowa pracuje z podziałem czasu raz w trybie analogowym a raz w trybie rastrowym (gdy zobrazowuje elementy „cyfrowe"). Przebiegi zmierzone cyfrowo mogą być odtwarzane na ekranie lampy z pamięci cyfrowej w trybie rastrowym (jak obrazy komputerowe) lub analogowo przy użyciu przetwornika c/a (promień elektronowy rysuje przebieg). Obrazy przebiegów, jeżeli są wyświetlane równocześnie na ekranie, są nakładane sekwencyjnie w

Dokładnie bada się w stosunku do amplitudy przy 1000 Hz. bo taka częstotliwość jest częstotliwością odniesienia aparatury elektronicznej

O oscyloskopie „czysto cyfrowym" podstawowe informacje podane są w ćwiczeniu laboratoryjnym, p 5 9

kolejnych przedziałach czasu, w cyklu, który trwa lulkanatcie milisekund, a obserwator odbiera obraz jako całość. Przykładowy podział czasu, przy tworzeniu obrazu na ekranie lampy, pokazano na rys 3 24 W przykładzie przyjęto, że zarejestrowany w pamięci przebieg jest odtwarzany analogowo.

Rys. 3.24. Przykład podziału czasu przy tworzeniu obrazu „równoczesnej" wizualizacji przebiegów i danych alfanumerycznych na ekranie lampy oscyloskopowej Kolejno (w czasie) tworzone są elementy obrazu: przebieg odtwarzany z pamięci cyfrowej, przebieg aktualnie mierzony w trybie analogowym (czas bieżący) oraz (w trybie rastrowym) kursory i dane alfanumeryczne

3.6.6. Mikroprocesorowy m ultimetr cyfrowy

Multimctrami cyfrowymi nazywa się przyrządy pomiarowe wielkości elektrycznych o wielu podzakresach, działające w technice cyfrowej i realizujące wiele funkcji pomiarowych opartych przede wszystkim na cyfrowej technice pomiaru napięcia stałego W ten sposób mogą być zrealizowane funkcje pomiaru napięcia zmiennego, natężenia prądu stałego i zmiennego, rezystancji, pojemności, czy mocy elektrycznej. Dla wszystkich tych wielkości mogą być instalowane w mulumetrze moduły analogowych przetworników pomiarowych tych wielkości na napięcie stałe o dobrej lub nawet bardzo dobrej dokładności Takie przetworniki, będące samodzielnymi modułami konstrukcyjnymi (kartami, kośćmi), oferowane są często jako opcje, tak więc mogą być lub nie zainstalowane w danym mulumetrze Może też być tak, jak np dla napięcia skutecznego (albo dla mocy elektryczną), ze instaluje się odpowiedni program (a nawet wyspecjalizowany moduł programowany) obliczeń numerycznych, za pomocą którego obliczana jest z pomierzonych wartości chwilowych napięć wartość miary danej wielkości. Racjonalność budowania multimetrów jest oczywista, bo za pomocą jednego układu woltomierza napięcia stałego urzeczywistnia się pomiar wielu wielkości - koszty realizacji każdej funkcji są wówczas mniejsze

Oferuje się również mulUmetry cyfrowe z funkcją pomiaru częstotliwości (napięcia), choć funkcja ta nie jest oparta na pomiarze napięcia stałego, ale jest często potrzebna i jest prosta w cyfrowej realizacji.

Racjonalność budowania muldmetrów opartych na cyfrowej technice pomiaru napięcia stałego wynika również z lego, że cyfrowy woltomierz napięcia stałego może być każdej potrzebnej dokładności, a układy elektrycznych przetworników pomiarowych tych innych wielkości na napięcie stałe mogą być odpowiednio dokładne, a przy tym pomiar może być wykonany automatycznie. Z tych względów pomiary tych innych wielkości oparte na pomiarze napięcia stałego są konkurencyjne. Nawet więcej, np wyznaczenie miary

Możliwe są oczywiście mulUmetry przeznaczone do pomiaru wielkości „nieelektrycznych".

163