IMG�77 (2)

Produkty pochodzenia zwierzęcego - mięso i jego przetwory

W zjadanym na surowo lub nie dogotowanym względnie nie dopieczonym mięsie różnych zwierząt mogą występować formy inwazyjne np.: wągry tasiemca T. saginata (w befsztyku tatarskim z wołowiny), wągry T. solium czy otorbiooe larwy mięśniowe włośnia krętego Trichinella spiralis (w wieprzowinie, mięsie dzika), wewnątrzkomórkowe stadia troficzne pierwotniaka Toxoplasma gondii (w mięsie drobiowym i różnych ssaków ), robakowate plerocerkoidy tasiemca bruzdogłowca szerokiego D. latum (w surowych lub wędzonych rybach).

Warzywa i owoce, zjadane przez człowieka bez przetworzenia

Warzywa i owoce mogą być zanieczyszczone stadiami inwazyjnymi pasożytów:

sałata zanieczyszczona oocystami 7! gondii, cystami G. intestinalis czy K histołytica; leśne czarne jagody, na których mogą znajdować się, pochodzące z odchodów zarażonych lisów, inwazyjne jaja E. multilocularis; sałata, truskawki, zanieczyszczone jajami tasiemców, względnie nicieni (Ascaris lumbricoides, Trichharis trichiura), pochodzącymi z odchodów ludzkich użytych do nawożenia ogródków.

Woda pitna, używana do celów sani tam o-higienicznvch; gleb a

Woda i gleba stanowią środowisko bytowania form inwazyjnych wielu pasożytów. Mogą w nich występować cysty pierwotniaków G.lamblia czy Khistołytica, oocysty T.gondii, larwy przywry łowi Schistosoma haematobium czy jaja nicieni

Przedmioty codziennego użytku

Naczynia, pizybory toaletowe, odzież czy bielizna mogą być zanieczyszczone wydzielinami, odchodami czy glebą, zawierającymi różne stadia dyspersyjne/ inwazyjne takich pierwotniaków jak rzęsistek policzkowy Trichomonas tema, rzęsistek pochwowy T.yaginalis, Entamoeba gingivalis czy Giardia lamblia. Jaja helmintów (Kvermicularis, Toacocara sp.) oraz pasożytnicze stawonogi, powodujące łatwo szerzące się inwazje takie jak wszawica czy świerzb, mogą znajdować się na ubraniu zarażonych osób.

Nowym miejscem bytowania - i źródłem inwazji - stały się ostatnio soczewki kontaktowe, pod którymi mogą umiejscawiać się pierwotniaki z rodzaju Acanthamoeba, powodujące przewlekle, trudno poddające się leczeniu, stany rogówki ftka, a tdfte groźne dla ludzkiego życia zapalenie mózgu.

Przenosiciele biologiczni i mechaniczni pasożytów (wektory)

Należą tu głównie owady i inne stawonogi - biologiczni i mechaniczni przenosiciele, na lub w ciele których mogą występować stadia inwazyjne /dyspersyjne różnych gatunków pasożytów.

Owady z rodzajów: Phlebotomus, Triatoma, Chrysops stanowią źródła zarażania się człowieka pasożytami z rodzaju Leishmania, Trypanosoma czy nicieniem Loa loa (odpowiednio). Czarna muszka (meszka) z rodzaju Simulium może być źródłem zarażenia Onchocerca vo!vulus, nicieniem, powodującym w rejonach endemicznych tzw. ślepotę rzeczną.

Różne gatunki Diptera oraz owadzie koprofagi mogą stanowić rezerwuary cyst pasożytniczych pierwotniaków oraz jaj helmintów.

Krew, tkanki i narządy zarażonego dawcy

Są to stosunkowo nowe źródła zarażania się człowieka pasożytami, związane z postępem w technikach transplantacji tkanek i narządów. Szczególnie narażone na zarażenia z tych źródeł są osoby, wymagające transfuzji, z różnymi defektami immunologicznymi lub poddawane immunosupresji. Toksoplazmoza, babesioza czy malaria mogą zostać przeniesione podczas transfuzji krwi czy transplantacji narządów.

Nieuwzględnianie tych potencjalnych źródeł zarażenia może być przyczyną poważnych problemów medycznych, jak to już miało miejsce w dramatycznych przypadkach pacjentów, którzy ulegli zakażeniu wirusem HTV podczas transfuzji krwi

Drogi wnikania pasożytów do organizmu człowieka

Najczęstsze drogi wnikania pasożytów

•    pokarmowa

•    doddechowa (wziewna),

•    zarażenie przez skórę i śluzówki,

•    zarażenie przez łożysko,

•    zarażenie z udziałem wektorów.

Droga pokarmowa

Drogą pokarmową, najczęściej fekalno-oralną, trafiają, zwykle z rąk do wnętrza ciała człowieka, stadia inwazyjne wielu pasożytów:

-    niewidoczne gołym okiem oocysty i cysty pierwotniaków (T. gondii, Cryptosporidium porwań, G. intestinalis, R histotytica),

-    jaja inwazyjne tasiemców (Taenia solium, Echinococcus granulosus,

R multicocularis, H. nona)