JAN PAWEŁ II PAPIEŻ KULTURY I NAUKI 25

wielki polski astronom Aleksander Wolszczan też widzi bliski związek nauki z wiarą

PIOTR BII.INOWIC7 /VIVAI

Wybitny filozof, Emanuel Levinas, zna na pamięć fragmenty „Pana Tadeusza”

I

SY6MA/FREE

w wywiadzie dla paryskiego dziennika „La Croix” ^! arcybiskup Życiński, intelektualiści stoją dziś z jednej strony w obliczu fundamentalistycznego radyka-I lizmu, proponującego wiarę bez racjonalnej analizy krytycznej, z drugiej zaś wobec radykalnego nihilizmu, całkowicie odrzucającego Boga i wszelką refleksję inspirowaną Objawieniem.

I NAUKA NIE MOŻE WSZYSTKIEGO

I Papież - jak wyznał w słynnych rozmowach z Andre ; Frossardem - nie kryje podziwu dla nauki i jej osiągnięć. Jednocześnie jest sceptyczny wobec możliwości nauki. Jego zdaniem rozumowanie naukowe oparte wyłącznie na doświadczeniu empirycznym nie jest w stanie udzielić wyczerpującej odpowiedzi na I ludzkie problemy.

Objawienie zakłada - twierdzi Jan Paweł II - że człowiek jako stworzenie duchowe przerasta ze swej I natury porządek świata fizycznego i biologicznego, do którego należy.

Jednocześnie Papież nieustannie przypomina I o stosowaniu norm etycznych w nauce, zwłaszcza I w dziedzinie badań medycznych i biologicznych. I „Kościół respektuje autonomię nauki, ale zachęca I naukowców, by w swojej pracy stale uwzględniali prawdę o człowieku” - mówił Jan Paweł II17 lutego I 1996 r. podczas audiencji dlabioetykówwWatyka-I nie. „Poważny dialog z opartą na wierze antropologią prowadzi do takiej przyszłości ludzkości, która ! opiera się nie na moralnym relatywizmie i utylitar-I nym sposobie myślenia, lecz na zasadach prawdziwych i obiektywnych” - powiedział wówczas Papież.

| TEORIA EWOLUCJI - „COŚ WIĘCEJ NIŻ HIPOTEZA”

W roku 1996 sensację wzbudziło przesłanie Jana Pawła II do członków Papieskiej Akademii Nauk, w którym stwierdził, że darwinowska teoria ewolucji jest „czymś więcej niż hipotezą”. Było to niejako „postawieniem kropki nad i”, gdyż jeszcze do niedawna katecheci uczyli, iż teoria ta jest sprzeczna z przekazem biblijnym.

Zdaniem Papieża prowadzone w ostatnich latach badania w różnych dziedzinach wiedzy doprowadziły do szeregu odkryć, które - niezależnie od siebie -są poważnymi argumentami na rzecz teorii ewolucji. Magisterium Kościoła - podkreśla Jan Paweł II - jest szczególnie zainteresowane kwestią ewolucji, gdyż dotyczy ona bezpośrednio koncepcji człowieka, co do którego Objawienie uczy, że został stworzony na obraz i podobieństwo Boże.

Papież przypomina status ontologiczny (bytowy) osoby ludzkiej, która w ujęciu nauki chrześcijańskiej jest „jedynym stworzeniem na ziemi, które Bóg chciał dla niego samego”.

Jan Paweł II podkreśla zasadniczy punkt nauczania Kościoła wyrażony już przez papieża Piusa XII w encyklice „Humani generis”: „o ile ciało ludzkie wywodzi się z materii ożywionej, która stworzona przez Boga istniała i rozwijała się przed powstaniem człowieka, o tyle dusza jest wprost stworzona przez Boga. Stąd też - podkreśla Ojciec Święty - te teorie ewolucyjne, które uważają ducha ludzkiego za stworzonego przez siły materii ożywionej lub jako zwykły epifenomen (zjawisko wtórne - przyp. red.) tej materii, są nie do pogodzenia z prawdą o człowieku”.

W przypadku człowieka - zauważa Papież - mamy do czynienia ze swego rodzaju „skokiem ontolo-gicznym”. O ile nauki przyrodnicze są w stanie badać z coraz większą precyzją wielorakie przejawy życia i określać ich występowania w czasie, o tyle są one niezdolne do opisania momentu przejścia od rzeczywistości materialnej do duchowej. Jedynie refleksja filozoficzna jest w stanie adekwatnie opisać to przejście, teologia zaś odkrywa w odniesieniu do człowieka najgłębszy sens zamiarów Bożych -stwierdza Jan Paweł II.

&

KSIĘGA IX, STRONA

25