medsadowa
3

posiadająca osobowość prawny. Rodzaj i wysokość odszkodowania (odszkodowanie jednorazowe, renta) ustala sąd, ale przy ocenie rozmiaru poniesionych szkód materialnych, a także doznanych cierpień fizycznych bardzo pomocna, a czasem wręcz niezbędna, jest opinia sądowo-lekarska. Opinia ta musi opierać się na wymogach zawartych w kodeksie cywilnym, w szczególności w art. 444—447. Wymogi i kryteria w nich przedstawione różnią się znacznie od tych, które obecne są w Kodeksie karnym.

Z treści art. 444 k.c. wynika, że zadaniem lekarza biegłego jest nie tylko ustalenie rodzaju szkody na zdrowiu i sprawności fizycznej, jakiej doznała osoba w wyniku zdarzenia, będącego przedmiotem sporu, ale również określenip wysokości kosztów leczenia, kosztów przygotowania pnszknHnwąppgn do innego zawodu, a także stwierdzenie, czy poszkodowany doznał całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej. Artykuł ten przewiduje ponadto wyrównanie poszkodowanemu zwiększonych jego potrzeb lub zmniejszonych perspektyw powodzenia, będących następstwem opiniowanego zdarzenia.

W myśl art.j|4£k.c. osoba poszkodowana może uzyskać także zadośćuczynienie za doznaną kry.ywrip (przez co należy rozumieć cierpienie fizyczne i krzywdę moralną), za pozbawienie wolności, a w przypadku kobiety również za skłonienie jej za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.

Następny artykuł Kodeksu cywilnego (art. 446) wskazuje na zobowiązanie sprawcy do zwrócenia kosztów leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł, jeżeli w następstwie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego (art. 446 § 1), a także nakazuje przyznanie odszkodowania osobom, które w następstwie śmierci poszkodowanego zostały pozbawione środków utrzymania, zapewnionych im np. na drodze obowiązku alimentacyjnego lub też ich sytuacja życiowa uległa znacznemu pogorszeniu (art. 446 § 2 i 3).

Według art. 447 Kodeksu cywilnego sąd na żądanie poszkodowanego może mu przyznać zamiast renty (lub jej części) jednorazowe odszkodowanie, zwłaszcza wówczas, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania powinno mu ułatwić wykonywanie nowego zawodu.

Zadania lekarza biegłego opiniującego na zlecenie sądu są więc bardzo różnorodne. Do najczęstszych należą: ocena całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, określenie wysokości kosztów leczenia, pomoc w ocenie zadośćuczynienia za krzywdę (nawiązka za ból).

2.3.2. Zadania szczegółowe lekarza biegłego

(utrata zdolności do pracy zarobkowej może być trwała lub czasowa (czyli przejściowa) niezależnie od tego, czy jest ona częściowa, czy też całkowita. Polega ona na powstaniu takich zaburzeń w stanie fizycznym poszkodowanego, które uniemożliwiają (utrata całkowita) lub w sposób istotny upośledzają (utrata częściowa) wykonywanie takiej pracy, jaką może wykonywać zdrowy człowiek w pełni sił, bez względu na jego zawód. Zdolność do pracy zarobkowej jest więc pojęciem znacznie szerszym od pojęcia zdolności do pracy w wyuczonym zawodzie, o której mówi Kodeks kamy w art. 155. Tak więc utrata zdolności do wykonywania zawodu, wymagającego dużej precyzji manualnej (np. zegarmistrza), nie pozbawia poszkodowanego zdolności zarobkowania w inny sposób, np. w charakterze urzędnika, magazyniera itp.

Badanie lekarskie, przeprowadzone w związku z postępowaniem cywilnym, nie odbiega od ogólnie obowiązujących zasad i obejmuje badanie podmiotowe,

(it/odmiotowo, wyniki badań dodatkowych (laboratoryjnych lub specjalistyczny* li) oraz dane zawarte w aktach sprawy. Wywiad powinien być bardzo «*• /egńłowy, zarówno w odniesieniu do stanu zdrowia przed zajściem (wypadkom), Jak 1 w odniesieniu do rodzaju pracy wykonywanej przez badanego oraz do i*._t|" warunków bytowych, a zwłaszcza do okoliczności zajścia (zdarzenia, wypad-kii), bodącego przedmiotem opinii (data, miejsce, opis zajścia i jego następstw, j.imwttza pomoc i leczenie ambulatoryjne lub szpitalne, aktualne dolegliwości). ) i*, /obrany wywiad oraz badanie przedmiotowe z reguły uzupełnione badaniami iHtioirtloryjnymi i konfrontowane z danymi wynikającymi z dostarczonej dokumentacji lekarskiej, a także z materiału aktowego, stanowią podstawę opinii ion< owanej przez lekarza biegłego. Trzeba pamiętać, że na zdolność do pracy ,ai nitkowej poszkodowanego mogą również wpływać nie związane z działaniem 9|>iawcy lub z przebiegiem wypadku czynniki, w postaci istniejących uprzednio Itoińh oraz skutków innych, wcześniejszych wypadków. Konieczne jest wyraźne • ■Ml'miiczenie obu tych stanów.    /J,    /

•itijH też w pierwszym punkcie opinii podaje się z jęgóły stan zdrowia osoby b ulanej przed ocenianym z d a r z e n i e m, nwiec tym zdarzeniem, które iest I u ertmlotenToćeny sądu w danej sprawie. Rozpoznanie wszystkich zmian chorobliwych, których rozwój jest niezależny od skutków krytycznego zdarzenia, może by lal we w przypadkach chorób przewlekłych, o nieurazowej etiologii (np.

»udany miażdżycowe, rozedma płuc). Trudności może sprawiać niekiedy odróżnienie dawniej powstałych zmian pourazowych od tych, które są następstwem < olanego wypadku, zwłaszcza wówczas, gdy wydarzyły się w czasie zbliżonym, u badanie lekarskie poszkodowanego jest przeprowadzone po upływie dłuższego n-łii od zdarzenia będącego przedmiotem oceny sądu. Nie wyklucza się również

.....- Ilwości, że aktualny stan zdrowia jest również następstwem pogorszenia już

■nu zadnio upośledzonego stanu fizycznego na skutek istniejących dawniej chorób, j"<y czym pogorszenie to jest wywołane przez oceniane zdarzenie. Z.

I 'i tigl punkt opinii zawiera wyraźne określenie rodzaju uszkodzeń ciała zwiaza-"i cli /. danym zdarzeniem, stanowiącym przedmiot DrcTy^sąduTLekarz^biegly ńa i "uUiawie uzyskanych uprzednio danych ustala z wiązek przyczynowy (uuitlędzy omawianym zdarzeniem.a konkretnymi zmianami w stanie fizycznym (u,-/kodowanego. Podaje się~prźy tym nie tylko rozmiar skutków bezpośrednich, aiu i powikłań w przebiegu leczenia. Tak np. jeżeli poszkodowany doznał wskutek ¥ \ pmlku złamama RbscTpodudzia, do którego dołączyła się martwica obwodowej i * mm l k ończyny z koniecznością jej amputacji, to ten ostateczny stan uznawany jest BHy wiście za następstwo wypadku.    T_

W kolejnym punkcie opinii biegły określa następstwa zdarzenia 11 v iii o b e cnej, ięh trwałość i ewentualnie przewidywań y~cżas tfWama ■ następstw. Jeżeli aktualnego stanu zdrowia nie można uznać za ostateczny,

K/c widuje się ewolucję skutków wypadku, lekarz biegły proponuje ponowne nile poszkodowanego w późniejszym okresie i podaje jego przypuszczalny

MU    .......•--

• Matni punkt opinii stanowi najważniejszą jej część, zawiera bowiem określenie Stopnia utraty zdolności do pracy zarobkowej (inwalidztwa bio-•    / nogo) w następstwie zdarzenia będącego przedmiotem postępowania sądo-"

**>11" Stopień częściowej, tj. niecałkowitej utraty zdolności do pracy, określa się W pinccntach pełnep zdolności do zarobkowania. Oceniając uszkodzenia po-• ipilnycĘ części ciałajiależy dokładnie analizować przydatność tych części dla liiH wic Iłowych czynności całego narządu i całego ustroju. Przeprowadzenie takiej •n-ill/y nie jest łatwe, zwłaszcza dla lekarza niespecjalisty w zakresie medycyny «plow«| 1 orzecznictwa lekarskiego, dlatego przy określaniu odsetków inwalidztwu biologiiznegn w praktyce przyjęto posługiwanie sie specjalnie w tym celu