OMiUP t2 Gorski18

urządzeń sterowych. W takich przypadkach urządzenia sterowe przystosowane są do oddzielnego, ręcznego napędu awaryjnego.

Do urządzeń sterowych powyżej 40 kNm stosuje się najczęściej dwie równorzędne pompy, z których każda zapewnia konieczny czas przełożenia steru.

Bardzo duże urządzenia wyposaża się w trzy, a nawet cztery pompy pracujące np. w następujących układach:

—    trzy pompy do równoczesnej pracy równoległej,

—    trzy pompy, z czego dwie przeznaczone do równoczesnej pracy równoległej, a jedna jest rezerwowa.

Układy wielopompowe do pracy równoległej są tańsze ze względu na użycie mniejszych pomp, jednakże z punktu widzenia niezawodności pracy i walorów eksploatacyjnych korzystniejsze są układy wielopompowe do pracy pojedynczej. Przy stosowaniu bardzo dużych maszyn jest to jednak kłopotliwe ze względu na konieczność użycia bardzo dużych pomp.

W układach wielopompowych, przystosowanych do pracy pojedynczej, włączenie drugiej pompy powoduje dwukrotne zwiększenie szybkości przekładania steru, co dwukrotnie skraca jego czas przełożenia, a więc zwiększa walory manewrowe i w związku z tym również stopień bezpieczeństwa. Na przykład czas przełożenia płetwy sterowej od -35° do +35° tłokowego urządzenia sterowego, przy pracy jednego zespołu pompowego, wynosi 28 s, a przy pracy równoległej dwóch zespołów pompowych — 14 s.

7.4.3.1. Układy rozrządu hydraulicznych maszyn sterowych

Dyspozycja sterowania przekazywana jest do maszyny sterowej za pomocą układu rozrządu zwanego też układem zdalnego sterowania lub telemotorem.

W hydraulicznych maszynach sterowych zadanie telemotoru sprowadza się do przetworzenia obrotu koła sterowego (koła sterowniczego) na impuls nadawczy, następnie — przekazania tego impulsu do odbiornika i po ewentualnym jego wzmocnieniu, uruchomienia bądź rozdzielacza (w urządzeniach sterowych z pompami o stałej wydajności i stałym kierunku przepływu czynnika), bądź też mechanizmu sterującego wydajnością i kierunkiem przepływu czynnika (w urządzeniach sterowych z pompami o zmiennej wydajności i zmiennym kierunku przepływu).

W urządzeniach sterowych z maszynami hydraulicznymi stosowane są cztery rodzaje układów rozrządu (telemotorów), a mianowicie:

—    mechaniczne,

—    hydrauliczne,

—    elektryczne,

—    elektrohydrauliczne.

Na rys. 7.55 pokazano schemat mechanicznego układu rozrządu maszyny sterowej. Jest to układ stosowany na niewielkich statkach. Służy też jako awaryjny układ sterowania. Obrót koła sterowego 2 przekazywany jest na koło

318