P1010014 (9)

P1010014 (9)



menty traktatu De monarchia)', ponadto żas jedynie te założenia pozwalają zrozumieć rolę, jaką w utworze pełni Wer-giliusz. Przewodzi to na myśl figurę ziemskiej i niebiańskiej Jeruzalem — i rzeczywiście, wspomniane tutaj szczegóły stanowią elementy konstrukcji figuralnej. Podobnie, jak w żydowsko-chrześcijańskiej metodzie interpretacji Starego Testamentu, przeprowadzanej konsekwentnie od czasów Pawła i ojców Kościoła, gdzie Adam jest figurą Chrystusa, Ewa figurą Kościoła, i gdzie w ogóle wszystkie wydarzenia i postaci pojmowane są jako figury, które uzyskują swe pełne urzeczywistnienie (lub, jak głosi określenie obiegowe, spełnienie) w wydarzeniach związanych z pojawieniem się i wcieleniem Chrystusa — podobnie też w Boskiej Komedii światowe Imperium Rzymskie pojawia się jako figura ziemska,

Małym i ciemnym w jawie się okaże,

Gdy serce czyste i wzrok odsłonięty Zatrzymają się na trzecim cezarze.

Bo Sprawiedliwość, którą wniebowzięty Jestem, zleciła jemu w misji szczytnej,

By się narzędziem zdziałał zemsty świętej.

Słuchaj i niżej kłoń się, czołobitny:

Orzeł z Tytusem leciał mścić się Męki,

Co była pomstą za grzech starożytny.”

Raj, VI, 82—93;

„W czasie gdy Tytus, mocą wsparty Pana,

Mścił się ran, z których śmiertelnymi tętny Krew trysła, w zdradzie Judasza sprzedana.”

Czyściec, XXI, 82—84;

„Rzecze Mistrz: «Zbrodzień najsrożej męczony,

Dowiedz się, Judasz jest Iskariota;

Wewnątrz ma głowę, na zewnątrz nóg trzony.

Z głową na zewnątrz, ten, który przez wrota Sterczy lic czarnych, cień jest Brutusowy,

Słowa nie rzecze, tylko sobą miota;

Kasjusz ten trzeci, ogromnej budowy.*”

Piekło, XXXIV, 61—67;

„Obywatelstwo wieczne w onym Rzymie,

Gdzie to sam Chrystus był pierwszym z rycerzy.”

Czyściec, XXXII, 101—102, Dante, op. cit., s. 354, 356, 268 170— —171, 321.

zapowiadająca niebieskie spełnienie w Królestwie Bożym. We wspomnianym już (s. 151) artykule na temat figury (Figura, „Arch. Roman.”, XXII) dowiodłem w sposób, jak sądzę, przekonywający, iż w ogóle cała Komedia opiera się na metodzie figuralnej;'na przykładzie trzech najwybitniejszych postaci Komedii? Katona Utyceńskiego, Wergiliusza i Beatrycze, usiłowałem tam wykazać, że ich pojawienie się w zaświatach jest spełnieniem ich pojawienia się na ziemi, z kolei zaś to ostatnie stanowi figurę ich pojawienia się w zaświatach. Przy tej okazji podkreślałem, iż w strukturze figuralnej obu jej biegunom, zarówno figurze, jak i spełnieniu, pozostawiony jest ich kształt konkretny, rzeczywisty, historyczny, przez co struktura ta różni się od form symbolicznych bądź alegorycznych.! Tak zatem figura i spełnienie „oznaczają się” co prawda nawzajem, równocześnie jednak ich zawartość znaczeniowa nie wyklucza bynajmniej ich rze-czywistości; wydarzenie, które należy interpretować figuralnie, zachowuje swój sens dosłowny, historyczny, nie przekształca się po prostu tylko w znak, pozostaje właśnie wydarzeniem| Już ojcowie Kościoła, w szczególności Ter-tulian, Hieronim i Augustyn, dokonali zwycięskiej obrony realizmu figuralnego — to znaczy, że za ich sprawą figury utrzymały z zasady charakter historyczny i rzeczywisty — przed zagrożeniem ze strony prądów spirytualistyczno--alegorycznych. Tego rodzaju prądy, pozbawiające realności obraz wydarzeń i dopatrujące się w nich wyłącznie ponad-historycznych rysów i znaczeń, przenikały z późnej starożytności również i do średniowiecza; średniowieczny symbolizm i alegoryzm bywał niekiedy, jak wiadomo, aż nazbyt abstrakcyjny, a liczne ślady tego zjawiska można odnaleźć także w Komedii. Dominującym elementem w życiu chrześcijańskim dojrzałego średniowiecza jest jednak realizm figuralny, którego pełny rozkwit obserwujemy w kazaniach, hymnach, w sztuce plastycznej oraz w misteriach (por.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1010013 (8) menty traktatu De monarchia); ponadto zaś jedynie te założenia pozwalają zrozumieć rolę
page0064 ZAGADNIENIA OGÓLNE takie jak produktywność danego typu słowotwórczego, ponadto zaś poza jęz
Scan 090220 0051 114 Było to mądre postępowanie. Ogólne sprawy kraju zajmują tylko polityków. Gi zaś
CCF20091006006 tif gów nie istnieje. Ponadto zaś zrezygnowalibyśmy z dobrego wyjaśnienia mnóstwa zn
Opinia o zgodności umowy międzynarodowej z Traktatami1. Czy przedmiotem opinii jest jedynie zgodność
CCF20090225128 prowadzi do niebezpiecznych, a często nieoczekiwanych rezultatów. Ponadto myśląc jed
obejmujące dzieci z dzielnic de faworyzowanych. Ponadto w ramach tej nowej strategii opracowano wska
51884 Obraz (2) 1. HOMO SACER 1.1 Festus w haśle sacer mons w swym traktacie De perborum significati
Rok: 2016Autorzy: Krzysztof Bracha Tytuł: Polemik gegen den hussitischen Bildersturm im Lichte des T
26 27 (24) frygijska i lidyjska go demoralizują, umoralnia zaś jedynie rdzennie grecka muzyka doryck
ANGLOSASI NA TROPIE SYMFOZJUSZA.. 193 Ze spuścizny Aldhelma mamy spisany prozą traktat De virginitat
CCI00022 podejmowana jest przez monarchę, faktycznie zaś przez premiera. W warunkach systemu dwupart

więcej podobnych podstron