P1010238 (2)

nich z własną matką. Nie może jednak , _ni •

się oni ofiarnej krwi zwierzy. „Tylko    **“ *

' ^k0le’ⁿ°’ ^Umarli -ejść w kontakt" u , ^ ^ktÓri> P» spokojni umarły może skomunikować si_{ę 2 iyiącym} ^ ^ Poprzez krew

dzieła od umarłych (podobnych do nas a ied "1 ^P™^paSt’ ^{ktÓra nas} °^d-

pokonana za pomocą krwi. To jedyny wehikuł    ™że być

z jednego świata do drugiego”⁷ jak tw„ , - . ^{Y Umozl,wia} przejście

.k,» *.    «_s„ “ „ :i 7' ^U|“"

szczególnie uporczywie™. Niektórzy badacze    ''się

ow b₃z,y częścią obrzędu pogrzebowego i miały na cełu zaspokojenie d!y krwo u zmarłych. Michael Grant cytuje Tertułiana: „Niegdyś bowiem wie rzono, ze tylko krwią ludzką można sobie zjednać przychylność dusz zmarłych”. W końcu Tertulian nie wie, czy walki gladiatorów organizowano dla satysfakcji zmarłych, czy dla własnej przyjemności, o czym świadczy podsumowujące zdanie. „I tak oto w smutku nad śmiercią pocieszali się morderstwami ludzi”⁹. Można jednak tę konkluzję położyć na karb chrześcijańskiego dążenia do dyskredytacji religii pogańskiej. Alan Baker bowiem zwraca uwagę na głębsze uzasadnienie postępowania wobec zmarłych, uznawanych za agresywnych i niebezpiecznych: „Rzymianie uważali zmarłych za cienie pozbawione substancji, »brak«. Dopiero w wyniku przelania ludzkiej krwi, życiodajnego fluidu, zmarli odzyskiwali na pewien czas rzeczywiste istnienie i w ten sposób można było ich przebłagać”¹⁰.

Lęk przed zmarłymi, ale i miłość do nich tkwią u podstaw prehistorycznego obyczaju „czerwonych pochówków”. Trzeba było zmai h ch zaopati zyć v\ kr lub w czerwień. Uspokajano w ten sposób ich duchy oraz ufano, ze unika się prześladowania z ich strony, kiedy mogliby w nocy wyjść z grobów, by wziąć sobie to, co nie zostało im dobrowolnie dane” Bogato więc obsypywano

zwłoki ochrą (z rudy żelaza wyzyskiwanej jako /.rodło czerwonego

, ,    .    .    .„u Mvśkno też że w ten sposób „zaopatruj się zmarłe

ka), tą „krwią z.em. . Myślano tez    . _zachowuje się jego siły

go w życie magiczne, w ki ew nową    Rudolf Gross, dostrze-

w nowym stanie”¹'. Autor książki osymw¹ .    jem grzebania umar-

ga związek między trwałością wie' zen w w.impi > _o . _c|_uistami (w

łych z czerwonym barwnikiem, później    *' •    '    Na wielu terenach,

nych miejscach Europy aż do późnego średniowiecza). „N