P1040051

6

Rys. 5.13. Przystawka do dotykowego mierzenia otworów za pomocą mikroskopu: a) zamocowana do tubusu mikroskopu, b) schemat układu optycznego przystawki, ^G^. ^_cje(i

w okularze mikroskopu z zamocowaną przystawką; 1 — końcówka pomiarowa, 2 ^— P^c g J zmiany kierunku nacisku pomiarowego, 3 — wskaźnik, 4 — pokrywa, 5 — pierścień mocujS*#'

pierścień regulacji ostrości. 7 — oświetlacz, 8 — zwierciadło, 9 — sprężyna nacisku ponr— y

i ■ 1 opty^

omiaro^⁸.,

10 - płytka z kreskami. 11 - żarówka, 12 — układ optyczny obiektywu. 13 - układ <

okularu

- dla mikroskopu uniwersalnego

(5.12)

BSTw"

gdzie D - średnica mierzonego otworu [mml.

5.2.7.4. Pomiar średnicy otworu za pomocą specjalnego mikroskopu

Rys. 5.14. Schemat pomiaru średnicy otworu mikroskopem do dotykowego mierzenia otworów (G. Zeiss); 1 - szklany wzorzec z podziałką kołową 2 — szklana końcówka pomiarowa, 3 — mierzony przedmiot

Małe otwory o średnicach 0,05 -f 2 mm można mierzyć specjalnym mikroskopem do otworów. Końcówka mikroskopu, zakończona szklaną kulką dotyka kolejno dwóch przeciwległych punktów otworu wzdłuż średnicy (rys. 5.14). Mikroskop jest wyposażony w obiektyw 5x (1 na rys. 5.15) i okular 5x (2 na rys. 5.15) i urządzeniem mikrometrycznym.

Przygotowanie mikroskopu do pomiarów polega na umieszczeniu szklanej końcówki pomiarowej w uchwycie stolika 3. W celu zabezpieczenia szklanej końcówki pomiarowej przed uszkodzeniem stolik pomiarowy podnosi się przez obrót pokrętła 4, aż do całkowitego schowania się końcówki w jego wnętrzu, o czym sygnalizuje zgadnięcie żarówki w okienku 5. Wówczas przeprowadza się ogniskowanie mikroskopu aż do uzyskania ostrego obrazu obwodu końcówki pomiarowej w okularze. Mierzony przedmiot 12 ustawia się na stoliku, unieruchamiając go płaskimi sprężynami i przemieszcza za pomocą pokręteł 6 i 7, tak by jego obwód był widoczny w okularze na tle linii kołowych (rys. 5.16). Za pomocą śrub 8 i 9 ustawia się poziom stolika, kontrolując ostrość dolnej i górnej krawędzi otworu. Następnie opuszcza się stolik wraz zmierzonym elementem, aż końcówka pomiarową znajdzie się na odpowiedniej wysokości otworu, na której przeprowadzany będzie pomiar średnicy. Pokrętłami 10 i drugim znajdującym się z lewej strony mikroskopu (nie pokazanym na rysunku) pochyla się końcówkę do styku ze ścianką otworu. W okularze obserwuje się obraz obwodu końcówki, do której naprowadza się za pomocą bębna 11 najbliższy znak kołowy okularu. Następnie dokonuje się odczytania wartości, przy czym, przy znaku kołowym, w którym umieszczono obraz końcówki, podana jest liczba milimetrów (co 0,5 mm), na dolnej podziałce dziesiętne części, a na górnej setne części milimetra. Przyłożenie końcówki pomiarowej ° sty z przeciwległą ścianką otworu i naprowadzenie najbliższego znaku

65