PICT0056 (3)

101_j. BendkowsKi, o. KaaziejowMa

W praktyce gospodarczej spotyka się dużą różnorodność opakowań przemysłowych różnych pod względem wielkości, masy oraz materiałów, z których zostały wykonane. Do przechowywania i transportu materiałów w stanie ciekłym lub gazowym, w tym również niebezpiecznych, wykorzystywane są specjalne opakowania. Opakowania stosowane do wyrobów niebezpiecznych, np. zawierających rozpuszczalniki, muszą posiadać certyfikat UN wydawany przez Centralny Ośrodek Badań Rejonowych Opakowań COBRO.

Z punktu widzenia logistycznego istotna jest klasyfikacja ze względu na rolę opakowania. Wyróżnia się opakowania [4J:

•    jednostkowe - bezpośrednie opakowanie jednostek towaru,

•    zbiorcze - służy do ochrony towarów, ich identyfikacji oraz do zapewnienia unityzacji jednostek ładunkowych,

•    transportowe - ich rolą jest unityzacja oraz dodatkowa ochrona zarówno towarów, jak i opakowań jednostkowych i zbiorczych podczas transportu i magazynowania.

Należy podkreślić, że bardzo ważnym czynnikiem w powiązaniu z możliwościami

składowymi i transportem towarów jest standaryzacja jednostek logistycznych, która minimalizuje prace przeładunkowe w całych łańcuchach dostaw. W Polsce ustalono i przyjęto system wymiarowy opakowań ujęty w normie PN-89/0-79021 „Opakowania. System wymiarowy'’. Do jednostek logistycznych zalicza się palety, skrzynki transportowe z tworzyw sztucznych, opakowania foliowane na bazie palety, rolkontenery, kontenery itd. W łańcuchach dostaw występują dwie zasadnicze formy obrotu opakowaniami:

•    opakowania bezzwrotne,

| opakowania zwrotne.

Najbardziej rozpowszechniony obrót to opakowania bezzwrotne, obejmujący opakowania jednostkowe i zbiorcze [13]. Stanowią one duże źródło odpadów, ich stale rosnące ilości stwarzają ostatnio coraz większe zagrożenia dla środowiska naturalnego. Z tego względu odpady opakowaniowe stały się problemem wymagającym uregulowań o zasięgu zarówno międzynarodowym, krajowym jak i zasięgu lokalnym. Na szczeblu międzynarodowym są to regulacje prawne w Unii Europejskiej. Regulacje prawne dotyczące odpadów o zasięgu krajowym to ustawa z dnia 11.05.2001 r., obowiązująca od 01.014.2002 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 z 2001 r. poz.638), która wprowadza szereg uregulowań w tym zakresie [13]. Kompleksowe zagospodarowanie odpadów opakowaniowych jest przedmiotem ekologistyki zużytych opakowań [6].

W obrębie ekologistyki podejmowane są następujące działania:

•    organizacja zbiórki odpadów,

•    segregacja odpadów,

•    recykling lub inne formy utylizacji,

•    likwidacja odpadów.

Magazynowanie_109

Na ten problem należy także spojrzeć z drugiej strony - to producenci opakowań muszą stworzyć materiały o jak najmniejszej wadze i nadające się do ponownego wykorzystania bądź odzysku bez naruszania środowiska.

Obecnie w dobie outsourcingu nowym elementem łańcucha dostaw stają się logistyczne systemy obrotu zwrotnymi opakowaniami zbiorczymi (ang. pool) takimi, jak: pojemniki z tworzyw sztucznych, palety, kontenery itp. [13]. Systemy takie funkcjonują niezależnie, poza strukturami producentów (dostawców) i odbiorców, a jednocześnie zaspokajają ich potrzeby w zakresie opakowań niezbędnych do pakowania i składowania posiadanych towarów oraz ich przetransportowania do odbiorców.

Poruszany problem jest istotny z punktu widzenia gospodarki magazynowej. Nie można go pominąć, gdyż gospodarka opakowaniami ma wpływ na kształtowanie się całkowitych kosztów logistycznych w przedsiębiorstwie. Odpowiednie ewidencjonowanie opakowań, właściwa organizacja obrotu i kontrola z pewnością przyczynią się do obniżki kosztów.

4.7. Zarządzanie zapasami

Procesom logistycznym obejmującym przepływy różnorodnych dóbr wewnątrz przedsiębiorstwa i między różnymi przedsiębiorstwami towarzyszą nieustannie zapasy. Powodem jest konieczność wyrównania różnych intensywności strumieni towarów.

Zapasy są niezagospodarowanymi dobrami rzeczowymi, utrzymywanymi przez przedsiębiorstwo w celu użycia ich w przyszłości (5].

Zapasy produkcyjne występują w postaci materiałów, surowców, detali, zespołów lub wyrobów gotowych, które znajdują się w kolejnych fazach zaawansowania procesu produkcyjnego.

Można wyróżnić następujące fazy odpowiadające różnym rodzajom zapasów.

•    faza przedprodukcyjna (zaopatrzenia) obejmuje zapasy surowców, materiałów,

•    faza produkcyjna obejmuje zapasy produkcji w toku, czyli w trakcie realizacji cyklu produkcyjnego,

•    faza poprodukcyjna (zbytu i dystrybucjo obejmująca zapasy wyrobów gotowych jak . również części zamiennych.

Kompleksowe spojrzenie na zarządzanie logistyczne zapasami, wymaga zwrócenia uwagi na wzajemne relacje pomiędzy wymienionymi rodzajami zapasów. Powiązanie zapasów w systemie logistycznym przedsiębiorstwa przedstawiono na rys. 4.9.