pic 10 11 183830

w zakładzie. Maksymalnie okres pobytu nieletniego w zakładzie trwa do ukończenia 21 roku życia. Wcześniej nieletni może być zwolniony warunkowo, o ile wystąpią łącznie następujące przesłanki: nieletni przebywał w zakładzie co najmniej 6 miesięcy, a postępy w jego wychowaniu pozwalają przypuszczać, że po zwolnieniu z zakładu nieletni będzie przestrzegał porządku prawnego i zasad współżycia (Górecki, Stachowiak 2002, s. 213).

Orzekając warunkowe zwolnienie z zakładu, sąd rodzinny ustala okres próby (poprzez ustanowienie nadzoru kuratora lub innych środków wychowawczych) od roku do 3 lat, z tym, że nie może on trwać dłużej niż do ukończenia 21 roku życia.

Ważną fazą oddziaływań resocjalizujących jest przygotowanie wychowanka do opuszczenia zakładu i powrotu do środowiska naturalnego. W celu przygotowania wychowanka do zwolnienia, zakład powinien zgromadzić informacje o potrzebach wychowanka po zwolnieniu, udzielić mu informacji dotyczących uzyskania niezbędnych dokumentów, o przysługującej wychowankowi pomocy w usamodzielnianiu, o sposobie nawiązania i utrzymywania kontaktów z kuratorem sądowym oraz udzielić pomocy w podjęciu zatrudnienia i zamieszkania.

Przygotowanie wychowanka do zwolnienia z zakładu może odbywać się w hostelu. Hostel to dział zakładu poprawczego, czynny przez całą dobę, zapewniający opiekę wychowawczą i dający nieletniemu czasowo możliwość zamieszkania przed usamodzielnieniem się, w przypadku gdy jego powrót do środowiska jest niewskazany.

Dyrektor zakładu poprawczego może umieścić nieletniego na czas określony poza zakładem, jeżeli przemawiają za tym względy szkoleniowo-wychowawcze (w szczególności możliwość zdobycia wykształcenia, zawodu, a także niezbędnych kwalifikacji lub uprawnień), możliwość podjęcia zatrudnienia, potrzeba specjalistycznego leczenia lub szczególne względy rodzinne, a ocena zachowania nieletniego wskazuje, iż będzie możliwe roztoczenie nad nim skutecznego nadzoru.

Nieletni umieszczony poza zakładem poprawczym jest nadal wychowankiem tego zakładu. Zakład jest obowiązany roztoczyć nad nim nadzór. Dyrektor zakładu poprawczego może w każdym czasie odwołać decyzję o umieszczeniu nieletniego poza zakładem, jeżeli ustały wyżej omówione podstawy. O decyzji w sprawie umieszczenia nieletniego poza zakładem poprawczym dyrektor zakładu zawiadamia sąd rodzinny, który wydaje orzeczenie. Do wykonania decyzji dyrektor zakładu może przystąpić po zaakceptowaniu jej przez sąd rodzinny. Sąd rodzinny zajmuje stanowisko w terminie do 14 dni od otrzymania decyzji dyrektora. Sąd rodzinny może w każdym czasie uchylić decyzję dyrektora zakładu poprawczego.

Na podstawie indywidualnego programu resocjalizacji wychowanka dyrektor zawiera umowę z wychowankiem, która precyzuje zakres i czas trwania pobytu poza zakładem oraz rodzaj udzielonej pomocy, zasady odpłatności za pobyt i wyżywienie, klauzulę, iż umowa może być wypowiedziana ze względów wychowawczych w każdym czasie, oraz indywidualny regulamin pobytu wychowanka w formie załącznika do umowy (Sadowski 1998, s. 24).

Przed umieszczeniem wychowanka na czas określony poza zakładem dyrektor zakładu może wystąpić do sądu rodzinnego o zlecenie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Jeżeli wychowanek umieszczony poza zakładem uchyla się od nałożonych obowiązków, dyrektor zakładu może podjąć decyzję o odwołaniu umieszczenia poza zakładem.

Jeżeli zwalniany wychowanek nie posiada własnych pieniędzy i nie może uzyskać potrzebnej pomocy od rodziców (opiekunów) lub z innych źródeł, dyrektor zakładu może udzielić mu pomocy finansowej i materialnej. Zwalnianemu wychowankowi wydaje się za pokwitowaniem pozostające w depozycie przedmioty wartościowe, inne przedmioty i pieniądze stanowiące jego własność oraz, w razie potrzeby, zaświadczenie

0    stanie zdrowia. Wychowanek otrzymuje dokumenty, bilet na przejazd (jeśli zachodzi taka konieczność), artykuły żywnościowe na czas podróży oraz skierowanie na leczenie (zgodnie z zaleceniem lekarskim). W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na pisemny wniosek wychowanka zwalnianego z zakładu, dyrektor zakładu może pozwolić na pozostanie wychowanka w zakładzie na czas określony.

W okresie poprzedzającym zwolnienie zakład ułatwia wychowankowi zakup ubrania, bielizny, obuwia i innych niezbędnych przedmiotów z jego własnych funduszy, a w przypadku ich braku i niemożności uzyskania potrzebnej pomocy ze strony rodziców, dyrektor udziela wychowankowi pomocy finansowej. Zakład ustala także rodzaj i zakres pomocy, jakiej wychowanek będzie potrzebował po zwolnieniu z zakładu,

1    wniosek w tej sprawie przekazuje do właściwego sądu rodzinnego. Organizuje się więc opiekę następczą, która stanowi konieczną kontynuację oddziaływań resocjalizacyjnych zapoczątkowanych w zakładzie poprawczym (Krukowski 1991, s. 43-52). Na wniosek dyrektora zakładu kurator rodzinny miejsca zamieszkania nieletniego przeprowadza wywiad w celu ustalenia sposobu adaptacji nieletniego w środowisku, a w miarę potrzeby w celu udzielenia mu stosownej pomocy.

Wychowanka skreśla się z ewidencji zakładu w przypadku:

-    przeniesienia do innego zakładu,

-    zwolnienia z zakładu w związku z ustaniem wykonywania środka poprawczego,

493