Podstawy chemii, ćwiczenia laboratoryjne6

2. Miareczkowanie słabego kwasu mocna zasada (np. CH^OOH + NaOIl) (rys. 6.16)

V

CH.COOH +

A

CH3C00A + h₂o

pH

- — — A. .— WŁi itrew	r
	Fenotoftakina'■

0    50

Rys. 6.16. Krzywa kwasu mocną zasadą

MC    150    200 X

miareczkowania słabego

■^332n£ f*•' y _

W punkciFTówrfoważnikowym odczyn roztworu nie jest obojętny, lecz zasu dowy, ponieważ utworzony octan sodu ulega hydrolizie. Dobrymi wskaźnikami, w tym miareczkowaniu są fenolu ftaleina i błękit tymolowy, poniewa zmieniają barwę dokładnie w obrębi skoku miareczkowania.

3. Miareczkownie słabej zasa mocnym kwasem (np. NH4OH + HC (rys. 6.17). Tworzący się chlorek amo nu ulega hydrolizie i dlatego punki równoważnikowy znajduje się w niż szych wartościach pH (< 7). Najodpo

10

/a^ł

lic

urnnżu metylowego jako wskaźnika, lub i.tko dwuprotonowy wobec np. tymolo-llnlciny. Bezpośrednie miareczkowanie 11 ,[*04 jako kwasu trój protonowego jest

niemożliwe, ponieważ jony PO4^- ulegają w bardzo wysokim stopniu hydrolizie 1 w pobliżu trzeciego punktu równoważnikowego krzywa miareczkowania nic wykazuje skoku.

5. Miareczkowanie zasad wielo-protonowych. Węglan sodu jest zasadą dwu-protonową (może przyłączyć dwa protony). W czasie miareczkowania NaiCO^za pomocą HCI zachodzą dwie 1

Rys. 6.18. Krzywa miareczkowania roztworu II3PO.1 roztworem NaOłł

eakcje:

wiedniejszymi wskaźnikami są tutaj: czerwień metylowa, oranż metylowy, albowiem zmieniają zabarwienie w granicach skoku miareczkowania.

4. Miareczkowanie kwasów wielo-protonowych. Miareczkując kwas fosforowy roztworem mocnej zasady obserwujemy dwa skoki miareczkowania (rys. 6.18). Związane jest to z trójstopniową dysocjacją kwasu fosforowego. Pierwszy skok miareczkowania, to zobojętnienie jonów wodorowych pochodzących z pierwszego stopnia dysocjacji

Rys. 6.17. Krzywa miareczkowania słabej znmi dy mocnym kwasem

H2PO4. Drugi skok miareczkowania powstaje w wyniku dysocjacji drugiego stopnia, prowadząc do tworzenia się jonów

2—

IIPO4 . Możemy miareczkować kwas fosforowy jako jednoprotonowy, używając

152

1)    Na₂C0₃+ HCI *=► Na! 1C0₃ + NaCl

COf^- + 11⁺    HCOJ

2)    NaHCO, + HCI --► NaCl + H,0 + C0₂

HCOJ + H⁺^ H₂CO,^=?H,0 + C0₂

Rys. 6.19. Krzywa miareczkowania:! kwa-.11 węglowego roztworem NaOH, Ił wę-i'lanu sodu roztworem HCI

Na krzywej miareczkowania (rys. 6.19) będą występowały dwa skoki miareczkowania. W pierwszym punkcie równoważności, odpowiadającym powstaniu wodorowęglanu, tj. zobojętnieniu NaCOj doNaHCOą, pH roztworu wynosi 8,3. W drugim punkcie równoważności, odpowiadającym powstaniu CO,, pH roztworu zawierającego NaCl i CO, wynosi około 4. Drugi skok miareczkowania jest znacznie wyraźniejszy od pierwszego.

153