Pok tafil1556

1014

1014

Wątroba stanowi też magazyn żelaza Około 20% jego zasoby ustrojowych jest zgromadzone w wątrobie, głównie związanych z apoferryty. ną w postaci ferrytyny. w mniejszym stopniu związanych z hemosyderyną Żelazo związane w postaci ferrytyny pozostaje w dynamicznej równowadze z żelazem osoczowym. Dochodzi do uwalniania żelaza z ferrytyny do osocza gdy jego stężenie w osoczu zmniejsza się i na odwrót - żelazo jest groma, dzone w wątrobie, gdy zwiększa się jego stężenie w osoczu. Homosyderyna, w przeciwieństwie do ferrytyny, charakteryzuje się małą rozpuszczalno^

I znacznie silniej wiąże żelazo. Dlatego też żelazo związane z hemosydery-ną stanowi pulę o małej wymienialności.

Z powodu dużej aktywności metabolicznej wątroba odgrywa istotną rolę w termogenezie.

Jelito cienkie i jego czynności

Jelito cienkie to odcinek przewodu pokarmowego między żołądkiem a lekiem grubym W obszarze jelita cienkiego wyróżnia się dwunastnicę, która na poziomie więzadla Treitza przechodzi w jelito czcze, przechodzące następ, nie w jelito kręte, zwane też biodrowym. Brak Jest anatomicznej granicy mię-dzyjelltem czczym a krętym. Jelito cienkie wypełnia kilka istotnych zadał w przewodzie pokarmowym: pełni funkcję zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczą, odbywa się w nim trawienie pokarmów i wchłanianie substancji odżywczych' wody, elektrolitów i witamin, a także następuje w nim mieszanie treści pokarmowej z sokami trawiennymi i jej przesuwanie w kierunku obwodowym.

Błona śluzowa jelita cienkiego pokryta jest palczastymi uwypukleniami, zwanymi kosmkami jelitowymi. Znacznie zwiększają one powierzchnię błony śluzowej, co warunkuje skuteczność trawienia i wchłaniania jelitowego. Ponadto w obrębie dwunastnicy i w jelicie czczym występują fałdy okrężne (Kerkringa), które dodatkowo zwiększają powierzchnię błony śluzowej jelita cienkiego.

Nabłonek błony śluzowej pokrywającej kosmki jest nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym. Składa się on głównie z enterocytów wpływających na trawienie i wchłanianie składników pokarmowych. Enterocyty na powierzchni zwróconej do światła przewodu pokarmowego mają liczne wypustki - mikrokosmki, zwane brzeżkiem szczoteczkowym. Tutaj zakotwiczone są enzymy trawienne powodujące trawienie kontaktowe, tutaj też są układy transportowe i kanały jonowe umożliwiające wchłanianie powstających produktów trawienia, witamin, wody i elektrolitów. Enzymy brzeżka szczoteczkowego można podzielić na dwie główne kategorie: enzymy proteolityczne i enzymy glikolityczne.

_

Do pierwszej kategorii należy enterokinaza, przekształcająca trypsyno-gen do trypsyny, oraz peptydazy trawiące krótkie peptydy (o długości łańcucha do 8 aminokwasów) do di- i tripeptydów oraz wolnych aminokwasów peptydazy te są w większości ammopeptydazami, które odszczepiają końcowe aminokwasy od końca aminowego peptydu. Część peptydaz brzeżka szczoteczkowego ma charakter endopeptydaz

Do enzymów glikolitycznych brzeżka szczoteczkowego należą sachara-za-izomaltaza, laktaza-hydrolaza floryzyny, maltaza-glukoamylaza oraztre-halaza. Sacharaza-izomaltaza trawi sacharozę do glukozy i fruktozy oraz rozkłada wiązania a-1,4-glikozydowe w maltozie i izomaltozie. a także wiązania a-1,6-glikozydowe dekstryn granicznych, trawiąc te cukry do wolnej glukozy. Laktaza-hydrolaza floryzyny trawi laktozę do glukozy i galaktozy oraz rozkłada floryzynę i bierze udział w trawieniu glikolipidów. Maltaza-glukoamylaza rozkłada maltozę do cząsteczek glukozy oraz trawi wiązania a-1,4-glikozydowe krótkich polimerów glukozy powstających z rozkładu amy-lazy. Trehalaza trawi trehalozę do dwóch cząsteczek glukozy

Około 10% powierzchni nabłonka kosmków stanowią komórki kubkowe, wytwarzające śluz pełniący rolę ochronną. Umożliwia on poślizg treści pokarmowej i zapobiega mechanicznemu uszkodzeniu nabłonka jelitowego U podstawy kosmków jelitowych, na granicy między sąsiednimi kosmka-mi, znajdują się gruczoły jelitowe, zwane też kryptami Liberkuna W obrębie tych gruczołów znajdują się szybko mnożące się komórki macierzyste Powstające z nich komórki potomne częściowo wyścielają gruczoły jelitowe, głównie jednak różnicują się w enterocyty i komórki kubkowe, migrują na powierzchnię kosmków, gdzie zastępują złuszczone komórki. Pełna wymiana trwa 1-5 dni i jest kontrolowana przez autonomiczny układ nerwowy i układ hormonalny przewodu pokarmowego

W obrębie nabłonka kosmków i gruczołów jelitowych występują też komórki dokrewne, należące do komórek serii APUD. W opuszce dwunastnicy występują w niewielkiej ilości komórki G, wytwarzające i uwalniające gastry-nę Komórkami serii APUD. występującymi głównie w dwunastnicy i w początkowym odcinku jelita czczego, są komórki I uwalniające cholecystokini-nę (CCK), komórki S - sekretynę, komórki K - GIP, komórki M - motylinę Komórki D, uwalniające somatostatynę, występują na całej długości jelit. Komórki N, uwalniające neurotensynę, występują głównie w jelicie czczym i krętym. W jelicie krętym występują też komórki L, wytwarzające peptyd YY i peptyd glukagonopodobny-1 (GLP-1).

Jelito cienkie wydziela do swego światła około 21 soku jelitowego w ciągu doby. Sok ten zawiera dużą ilość śluzu i jest bogaty w wodorowęglany, co warunkuje jego alkaliczne pH (8,2-9,1). Zawiera on też pewną ilość enzymów; uważa się, że pochodzą one ze złuszczonych komórek nabłonka jelitowego.