Rozdział Udział pielęgniarki w tworzeniu warunków do utrzyma2

Pielęgniarka powinna umieć zapewnić możliwości zaspokajania potrzeb pa cjcnta i dążyć do jego usamodzielnienia w tym zakresie.

10.3.1

Utrzymanie czynności oddychania i krążenia

Wydolność krążenia wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, gdyż układ krążenia dostarcza tlenu i substancji energetycznych do wszystkich narządów oraz usuwa produkty przemiany materii.

Na stan krążenia składa się:

•    funkcjonowanie serca,

•    funkcjonowanie naczy ń krwionośnych,

•    wy pełnienie układu krwią.

W chwili urazu, stresu, bólu zmienia się funkcjonowanie naczyń, zwolniony jest przepływ krwi przez ważne dla życia narządy. Zwiotczenie łożyska naczyniowego prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi i tym samym następuje pogorszenie utlcno-wania narządów. Wypełnienie układu krążenia może się zmieniać wskutek utraty krwi i jej składników, a obkurczenic naczyń i nagłe rozszerzenie łożyska naczyniowego zmienia wypełnienie układu krążenia.

Zaburzenia w funkcjonowaniu układu krążenia i serca objawiają się m.in.:

•    dusznością,

•    zmianami w płucach,

•    obrzękiem płuc.

Funkcjonowanie układów oddechowego i krążenia zależne jest od stanu każdego z nich, a zaburzenia czynności układu oddechowego wpływają niekorzystnie na stan funkcjonowania nie tylko układu krążenia i serca, ale i innych narządów (np. mózgu). Prawidłowa wentylacja płuc decyduje o dostarczeniu całemu ustrojowi tlenu i usuwaniu dwutlenku węgla. Jest to wymiana guzowa.

Do czynników, które warunkują prawidłowe oddychanie należą:

•    prawidłowa czynność ośrodka oddechowego,

•    prawidłowy stan pęcherzyków płucnych,

•    ujemne ciśnienie w jamie opłucnej,

•    prawidłowe funkcjonowanie klatki piersiowej i przepony,

•    prawidłowe krążenie i prawidłowa ilość hemoglobiny we krwi i jej zdolność łączenia z tlenem.

•    powietrze wzbogacone w tlen (wartość normalna — 21 % tlenu w powietrzu).

Niezbędnym warunkiem utrzymania życia jest dostarczenie organizmowi pełnowartościowego powietrza.

Na ocenę wentylacji płuc mają wpływ:

•    uczucie braku powietrza,

•    częstość oddechów i ich głębokość,

•    wyniki badań gazometrycznych (oznaczenie gazów oddechowych vc krwi tętniczej):

-    prężność tlenu — pCK 84-104 mm Hg (U ,2-13,9 kPa),

-    prężność dwutlenku węgla — pCC>2,36-45 mm Hg (5-6 kPa),

-    pH — 735-7,45,

•    stan neurologiczny pacjenta (niepokój, pobudzenie, splątanie),

•    objawy ogólne (potliwość, zaczerwienienie skóry).

Wentylację płuc mogą pogarszać:

•    zatrucia Ickami,

•    urazy mózgu i kości czaszki,

•    urazy klatki piersiowej,

•    zapalenie płuc i oskrzeli z zalegającą wydzieliną,

•    otyłość,

•    unieruchomienie pacjenta w łóżku,

•    niewłaściwa i niewygodna pozycja ulożeniowa,

•    ból ran ptniperacyjnych w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej

W pielęgnowaniu pacjenta istotą zapewnienia dopływu tlenu do organku jest utrzymanie odpowiednich właściwości powietrza w pomieszczeniu, w którym pacjent przebywa. Najskuteczniejszą metodą dostarczania świeżego powietrza patentowi jest wietrzenie sal. Wietrzenie powoduje ruch powietrza w pokoju, a tym s^ym następuje wymiana powietrza zanieczyszczonego drobnoustrojami na powiej wzbogacone w tlen. Zapobiega to zakażeniom przenoszonym drogą kropelkową Pacjenci oddychają powietrzem świeżym i poprawiają utlenowanic organizmu. Wietrznie poprawia pośrednio samopoczucie pacjenta. Pokoje (miejsca pobytu) pacjent^ powinno wietrzyć się tak często, jak to możliwe, lecz należy unikać przeciągów. Jeż-u istnieją przeciwwskazania do wietrzenia, powinno używać się klimatyzatorów i nawilżaczy powietrza w celu utrzymania prawidłowej wilgotności (40-70%).

Wilgotność pow ietrza jest to zawartość pary Wodnej w masie powietrm. Mała wilgotność powietrza powoduje niekorzystne zmiany w obrębie górnych j_róg oddechowych, głównie wysuszenie błon śluzowych nosa i gardła. Wysuszcie błon śluzowych osłabia barierę ochronną organizmu, w wyniku czego dochodź do wtargnięcia drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeżeli w pomieszczeniu jen wysoka temperatura i duża wilgotność powietrza, dochodzi do zaburzenia termoegulacji, czyli do utrudnienia oddawania ciepła z organizmu przez zmniejszenie parowania potu. W pomieszczeniach dla pacjentów powinno utrzymać się temper,t_urę powietrza w granicach 18-22°C. Szczególnie zaleca się przed pójściem na Spoczynek nocny wywietrzyć pomieszczenie i pozostawić otwarte lufciki. W cąg_U dnia pracować i odpoczywać przy otwartym oknie. Dzieciom zaleca się zabaw _na świ_e. żym powietrzu, młodzieży odpoczynek czynny, starszym osobom space* _w lesie, w parku. Na wypoczynek i dotlenienie organizmu idealne są tereny zielo^.

V pacjentów z zaburzoną czynnością oddechową stosuje się różne sposoby podtrzymania wentylacji. Są to:

•    pozycje ulożcniowe,

•    ćwiczenia oddechowe (patrz podrozdz. 9.5.6),

•    drenaż ułożeniowy (patrz podrozdz. 9.5.7),

•    oklepywanie i masowanie klatki piersiowej (patrz podrozdz. 9.5.1,93.2,9.5.3).

747