Rozdział Udział pielęgniarki w tworzeniu warunków do utrzyma6

Za przygotowanie posiłków odpowiedzialny jest dział żywienia i dietetyczka.

Na oddziałach szpitalnych są podręczne kuchenki oraz jadalnie dla pacjentów. Za stan higieniczny naczyń stołowych bezpośrednio odpowiedzialna jest pomoc kuchenna. dietetyczka i pielęgniarka oddziałowa. Kuchenki oddziałowe powinny być wyposażone w sprzęt do mycia naczyń stołowych i sztućców. Wskazane jest mycie naczyń w zmywarkach automatycznych z detergentami, wyjmowanie suchych i przechowywanie w czystych szafkach. W niektórych placówkach służby zdrowia praktykuje się pozostawianie kompletu sztućców do dyspozycji pacjenta. Obowiązuje wówczas dokładne ich mycie detergentem pod bieżącą, gorącą wodą, a następnie osuszanie czystą lnianą ścicreczką lub ręcznikiem jednorazowym. Suche sztućce pacjent powinien przechowywać w czystej saszetce lub specjalnym pojemniku w swojej szafce przyłóżkowej.

Ze wskazań epidemiologicznych naczynia stołowe i sztućce używane przez pacjentów z chorobą zakaźną należy:

•    dezynfekować zgodnie z procedurą,

•    myć pod bieżącą wodą z detergentem (np. Ludwik),

•    spłukiwać pod bieżącą, letnią wodą.

•    suszyć w specjalnej suszarce bądź czystym ręcznikiem lnianym,

•    przechowywać w czystych szafkach.

Pacjenci samodzielni myją sztućce po uprzednim instruktażu dotyczącym sposobu mycia i przechowywania przeprowadzonym przez pielęgniarkę.

10.3.4

Zapewnienie warunków do wydalania moczu i katu

Wydalanie jest procesem ściśle związanym z odżywianiem i przyjęciem płynów. Wydalanie kału i moczu jest ważnym aktem, bowiem organizm pozbywa się produktów przemiany materii. Pielęgniarka oceniając stan pacjenta obserwuje:

•    liczbę wypróżnień,

•    konsystencję stolca,

•    uformowanie, kolor i zapach stolca.

Norma wydalania kału waha się od 2 wypróżnień w tygodniu do oddawania stolca codziennie.

Nie tylko w czasie pobytu pacjenta w szpitalu, ale i w domu należy zapewnić warunki do wydalania kału i moczu. Na proces wydalania mają wpływ:

•    aktywność i ruch,

•    odżywianie (błonnik),

•    przyjmowanie płynów.

7Mleganie kału w jelitach powoduje intoksykację organizmu. Przyzwyczajenia pacjentów do pory wydalania stolca są bardzo różne. U większości ludzi obserwuje się wydalanie rano, gdy jelito grube wzmaga swoją aktywność. Inni oddają stolec wieczorem, zapewniając sobie spokojny sen przez pozbycie się produktów metabolizmu.

Pacjenci, u których obserwuje się zaburzenia w oddawaniu stolca, uskarżają się na:

•    zle samopoczucie,

•    bóle głowy,

•    uczucie pełności,

•    brak apetytu.

•    bóle brzucha.

U pacjentów długo przebywających w łóżku, długo unieruchomionych pielęgniarka ułatwia regularne Wydalanie stolca przez:

•    gimnastykę ogólnie usprawniającą (ruch wpływa korzystnie na pcrystalty-kę jelit), zmiany pozstjj ułożenia, masowanie brzucha 5-8 min dwa razy dziennie,

•    odżywianie z dużą zawartością błonnika (30-50 g błonnika), przyjmowanie do 2000-2500 ml płynów (co najmniej 1500 ml),

•    wyeliminowanie z pożywienia napojów gazowanych, cukrów i ciężko strawnych produktów

Zaleca się:

•    zwiększenie spożycia surowych owoców (pestkowych), warzyw, buraków, kapusty, suszonych śliwek,

•    zwiększenie spożycia kasz gruboziarnistych, pieczywa razowego, owsianki.

•    wprowadzenie do codziennej diety 'Ią-^2 szklanki otrąb pszennych; podawanie do picia na czczo pól szklanki letniej wody, wody z miodem lub łyżki miodu.

Błędy dietetyczne bądź proces chorobowy mogą powodować zaburzenia w wydalaniu: nie tylko zaparcia, ale też biegunki. Podstawową zasadą w biegunce jest zastosowanie diety ubogoresztkowej (do 10 g błonnika) (patrz podrozdz. 7.4.4.9). Zaleca się:

•    spożywanie oczyszczonych produktów zbożowych,

•    wykluczenie z diety surowych owoców, orzechów i warzyw bogatych w błonnik,

•    ograniczenie bądź wyeliminowanie gruboziarnistych kasz, owsianki, razowego pieczywa,

•    wykluczenie z diety ostrych przypraw, kawy, mocnej herbaty i alkoholu,

•    gotowanie potraw na parze, pieczenie w folii i duszenie.

Pacjenci, którzy mogą chodzić, oddają stolec i mocz w toalecie. Toalety i kompleks pomieszczeń higienicznych (łazienka, prysznice, pomieszczenia na bidety) powinny być funkcjonalne i przestronne, aby mogły do nich swobodnie wejść osoby starsze i niepełnosprawne, posługujące się np. chodzikami, laskami, balkonikiem. Urządzenia higieniczne i toalety powinny być łatwe w obsłudze dla każdego

755