rozdział 2 (22)

Nachylenie funkcji konsumpcji zależy od stosunku przyrostu zmiennej odłożonej na osi pionowej do odpowiadającego mu przyrostu zmiennej odłożonej na osi poziomej, czyli od przyrostu konsumpcji do przyrostu dochodu (AC / AY), co wskazuje na krańcową skłonność do konsumpcji. Tak więc nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsumpcji zależy od wysokości krańcowej skłonności do konsumpcji. Przy wysokiej skłonności do konsumpcji prosta będzie bardziej pionowa, zaś przy niższej — bardziej plaska.

Funkcję konsumpcji możemy również wyrazić algebraicznie:

C = 10 + 0,8 Y

Pierwszy składnik wskazuje na wielkość autonomicznych wydatków konsumpcyjnych (wynoszą one 10 zl), a współczynnik stojący przed zmienną Y określa nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsumpcji, czyli krańcową skłonność do konsumpcji. Przy obliczaniu krańcowej skłonności do konsumpcji możemy również stosować następujący wzór:

k_ik = dC/dY

Znajdzie on zastosowanie, gdy krańcowa skłonność do konsumpcji będzie odpowiadała konkretnemu punktowi funkcji konsumpcji. Natomiast współczynniki „A”, będą wskazywały na odległość między dwoma punktami, czyli pewien przedział wartości funkcji konsumpcji.

Przyjęty charakter liniowości funkcji konsumpcji sprawi, że będzie ona miała następującą postać:

C = C„ + k_ik • Y

gdzie: C - wydatki konsumpcyjne ogółem. Ca - autonomiczna część wydatków konsumpcyjnych

Ksk - krańcowa skłonność do konsumpcji. Y - wielkość dochodu.

2.3. Funkcja oszczędności

Oszczędności stanowią nic skonsumowaną część dochodu narodowego. Wiadomo także, że decyzje gospodarstw domowych w sprawie wysokości wydatków konsumpcyjnych są zarazem decyzjami w sprawie oszczędzania, ponieważ przeznaczając więcej na oszczędności z całości dochodu, mniej przypada na bieżącą konsumpcję. Dlatego dalsze rozważania skoncentrują się na wpływie oddziaływania dochodu na poziom oszczędności. Przedmiotem zainteresowania będą zależności między wysokością dochodu, a rozmiarem oszczędności, o czym informuje funkcja oszczędności.

Funkcja oszczędności określa poziom zamierzonych oszczędności przy różnych poziomach dochodu narodowego. W ujęciu globalnym funkcja ta pokaże wielkość łącznych oszczędności przy danym poziomie dochodu narodowego.

Dokładniejsze zrozumienie tych zależności nie będzie możliwym - jak i przy omawianiu funkcji konsumpcji - bez wcześniejszego poznania czynników

determinujących to zjawisko. Dotychczasowe badania nad dochodami ludności

\

pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków:

Po pierwsze, przy bardzo niskich dochodach oszczędności będą ujemne. Świadczy to o fakcie zaciągania długu na bieżące wydatki konsumpcyjne zaspokajające podstawowe potrzeby człowieka.

Po drugie, osiągnięcie odpowiedniego poziomu dochodu, zapewnia nam odkładanie pewnej części dochodów na oszczędności, przy niewątpliwej przewadze wydatków konsumpcyjnych.

Po trzecie, przy wyższym dochodzie będzie wzrastał poziom oszczędności, a obniżać się będą wydatki konsumpcyjne. Obrazować to będzie stosunek oszczędności do dochodu (S/Y). Będziemy go określać jako tzw. przeciętną skłonnością do oszczędzania, mówiąca jaką część dochodu będzie przeznaczana na oszczędności.

Po czwarte, wraz z przyrostem dochodu wzrastają oszczędności. Ten fakt jest domeną tzw. krańcową skłonnością do oszczędzania, czyli stosunku przyrostu oszczędności do przyrostu dochodu. W formie algebraicznej można to zapisać:

k_u, = AS'/AY

gdzie: k,„ - krańcowa skłonność do oszczędzania, AS - przyrost oszczędności

AY - przyrost dochodu narodowego

W zrozumienie tych zależności pomocnym jest wykres funkcji oszczędności.

55